ಜಾರ್ಖಂಡ್: 22 ವರ್ಷದಲ್ಲಿ 11 ಜನ ಸಿಎಂ, ಇವರು 5 ವರ್ಷ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿಲ್ಲ ಯಾಕೆ?
ಜಾರ್ಖಂಡ್ ರಾಜಕೀಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟು ಎಲ್ಲ ರಾಜಕೀಯ ಹಾಗೂ ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳಿಗೆ ಗಂಟು ಬಿದ್ದು ಬಹುದೊಡ್ಡ ಸಮಸ್ಯೆ ಎಂದು ತಪ್ಪಾಗದು ಏಕೆಂದರೆ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದಿಂದ ಹಿಡಿದು ದೂರದ ಪಂಜಾಬ್ವರಿಗೂ ದೇಶದಲ್ಲಿ ರಾಜಕೀಯ ಬಿಕಟ್ಟುಗಳನ್ನು ನಾವು ಕಂಡಿದ್ದೇವೆ. ಹೌದು ಈಗ ಜಾರ್ಖಂಡ್ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ಹೇಮಂತ್ ಸೋರೆನ್ ಸರದಿ ಬಂದಿದೆ 22 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಜಾರ್ಖಂಡ್ನಲ್ಲಿ 11 ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಗಳನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇನ್ನೂ ಅಚ್ಚರಿಯ ಸಂಗತಿಯೆಂದರೆ ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನಾಂಗದ ಪ್ರಾಬಲ್ಯವಿರುವ ಈ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಇದುವರೆಗೆ ಯಾವುದೇ ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನಾಂಗದ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಗಳು ತಮ್ಮ ಐದು ವರ್ಷಗಳ ಅವಧಿಯನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿಲ್ಲ ಎಂಬುವುದು ಅಚ್ಚರಿಯ ವಿಷಯವಾಗಿದೆ.
ಜಾರ್ಖಂಡ್ ರಾಜಕೀಯ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟು ಲಾಭದ ಕಚೇರಿ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ಸದ್ಯ ಜಾರ್ಖಂಡ್ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ಹೇಮಂತ್ ಸೊರೇನ್ ಅವರ ವಿಧಾನಸಭೆ ಸದಸ್ಯತ್ವದ ಮೇಲೆ ಕತ್ತಿ ನೇತಾಡುತ್ತಿದೆ. ಅವರ ಸದಸ್ಯತ್ವ ರದ್ದುಗೊಳಿಸುವಂತೆ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗ ರಾಜ್ಯಪಾಲರಿಗೆ ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಿದೆ. ರಾಜ್ಯಪಾಲ ರಮೇಶ್ ಬೈಸ್ ಅವರು ಆಯೋಗದ ಶಿಫಾರಸಿನ ಮೇರೆಗೆ ತಮ್ಮ ನಿರ್ಧಾರವನ್ನು ನೀಡಬಹುದು. ಹೇಮಂತ್ ಸೋರೆನ್ ಅವರ ಸದಸ್ಯತ್ವ ರದ್ದತಿ ಕುರಿತ ಚರ್ಚೆಯ ನಡುವೆಯೇ ಎಲ್ಲರ ಕಣ್ಣು ಜಾರ್ಖಂಡ್ ರಾಜಕೀಯದತ್ತ ನೆಟ್ಟಿದೆ.
ಬಿಹಾರ, ಜಾರ್ಖಂಡ್ ಮತ್ತು ಉ.ಪ್ರದೇಶ ಭಾರತದ ಅತ್ಯಂತ ಬಡ ರಾಜ್ಯಗಳು: MPI ವರದಿ
ಹೇಮಂತ್ ಸೊರೆನ್ ಅವರ ಸದಸ್ಯತ್ವ ಹೋದರೆ ಜಾರ್ಖಂಡ್ ತನ್ನ ಹಳೆಯ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ಮತ್ತೆ ಪುನರಾವರ್ತಿಸುತ್ತದೆ. ಸ್ವತಂತ್ರ ರಾಜ್ಯವಾಗಿ ರಚನೆಯಾದಾಗಿನಿಂದ ಜಾರ್ಖಂಡ್ನ ಅಧಿಕಾರವು ಅತ್ಯಂತ ಅಸ್ಥಿರವಾಗಿದೆ. 22 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಜಾರ್ಖಂಡ್ನಲ್ಲಿ 11 ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಗಳು ಬದಲಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಇನ್ನೂ ಅಚ್ಚರಿಯ ಸಂಗತಿಯೆಂದರೆ ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನಾಂಗದ ಪ್ರಾಬಲ್ಯವಿರುವ ಈ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಇದುವರೆಗೆ ಯಾವುದೇ ಬುಡಕಟ್ಟು ಜನಾಂಗದ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಗಳು ತಮ್ಮ ಐದು ವರ್ಷಗಳ ಅವಧಿಯನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿಲ್ಲ.
ಬಾಬುಲಾಲ್ ಮರಾಂಡಿ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯಾದರು
ಜಾರ್ಖಂಡ್ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಪ್ರಧಾನಿ ಅಟಲ್ ಬಿಹಾರಿ ವಾಜಪೇಯಿ ಅವರು ನವೆಂಬರ್ 15, 2000ರಂದು ರಚಿಸಿದರು. ನಂತರ ಜಾರ್ಖಂಡ್ ಜೊತೆಗೆ ಇನ್ನೂ ಎರಡು ಹೊಸ ರಾಜ್ಯಗಳಾದ ಉತ್ತರಾಖಂಡ ಮತ್ತು ಛತ್ತೀಸ್ಗಢ ರಚನೆಯಾಯಿತು. ಆದರೆ ಈ ಎರಡು ರಾಜ್ಯಗಳ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ, ಜಾರ್ಖಂಡ್ನ ಅಧಿಕಾರವು ಅತ್ಯಂತ ಅಸ್ಥಿರವಾಗಿತ್ತು. 15 ನವೆಂಬರ್ 2000 ರಂದು ಜಾರ್ಖಂಡ್ ರಚನೆಯಾದ ನಂತರ, ಬಾಬುಲಾಲ್ ಮರಾಂಡಿ ಇಲ್ಲಿ ಬಿಜೆಪಿ ಸರ್ಕಾರದಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯಾದರು. ಆದರೆ ಆಂತರಿಕ ವಿರೋಧದಿಂದಾಗಿ 2003ರಲ್ಲಿ ಸಿಎಂ ಹುದ್ದೆ ತೊರೆಯಬೇಕಾಯಿತು.
ಮಾರ್ಚ್ 18, 2003 ರಂದು ಬಾಬುಲಾಲ್ ಮರಾಂಡಿ ಸಿಎಂ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡಿದ ನಂತರ ಬಿಜೆಪಿ ರಾಜ್ಯದ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಅರ್ಜುನ್ ಮುಂಡಾಗೆ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿತು. ಆದರೆ 2005ರಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲಿ ನಡೆದ ವಿಧಾನಸಭಾ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಬಿಜೆಪಿ ಸೋಲನುಭವಿಸಬೇಕಾಯಿತು. ಇದಾದ ನಂತರ 2005ರಲ್ಲಿ ಜಾರ್ಖಂಡ್ ಮುಕ್ತಿ ಮೋರ್ಚಾದ ಶಿಬು ಸೊರೆನ್ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಸಿಎಂ ಆದರು. ಆದರೆ ಅವರಿಗೂ ಬಹುಮತ ಸಾಬೀತುಪಡಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಲಿಲ್ಲ.
ಜಾರ್ಖಂಡ್ ಸಿಎಂ ಶಾಸಕ ಸ್ಥಾನದಿಂದ ಅನರ್ಹ; ಮುಂದೇನು ಕಥೆ?
ಮಧು ಕೋಡಾ ಹುದ್ದೆ ತೊರೆಯಬೇಕಾಯಿತು
ಶಿಬು ಸೊರೆನ್ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡಿದ ನಂತರ ಬಿಜೆಪಿಯಿಂದ ಅರ್ಜುನ್ ಮುಂಡಾ ಎರಡನೇ ಬಾರಿಗೆ ರಾಜ್ಯದ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯಾದರು. ಮುಂದಿನ ಒಂದೂವರೆ ವರ್ಷ ಅರ್ಜುನ್ ಮುಂಡಾ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಇದರ ನಂತರ, ಮಧು ಕೋಡಾ 18 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2006 ರಂದು ಜಾರ್ಖಂಡ್ ಸಿಎಂ ಆದರು. ಆದರೆ ಹಗರಣದಲ್ಲಿ ಹೆಸರಾದ ನಂತರ, ಅವರು ಎರಡು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ಅಧಿಕಾರದಿಂದ ಕೆಳಗಿಳಿಯಬೇಕಾಯಿತು. ಇದರ ನಂತರ, 28 ಆಗಸ್ಟ್ 2008 ರಂದು, ಶಿಬು ಸೊರೆನ್ ಎರಡನೇ ಬಾರಿಗೆ ರಾಜ್ಯದ ಸಿಎಂ ಆದರು. ಆದರೆ ಅವರ ಸರ್ಕಾರ ಆರು ತಿಂಗಳಾದರೂ ನಡೆಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಲಿಲ್ಲ.
2013ರಲ್ಲಿ ಹೇಮಂತ್ ಸೋರೆನ್ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ
2009ರ ವಿಧಾನಸಭೆ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಯಾವ ಪಕ್ಷಕ್ಕೂ ಸ್ಪಷ್ಟ ಬಹುಮತ ಸಿಗಲಿಲ್ಲ. ಈ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಆಳ್ವಿಕೆ ಜಾರಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಡಿಸೆಂಬರ್ 30ರಂದು ಶಿಬು ಸೋರೆನ್ ಮತ್ತೆ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯಾದರು ಆದರೆ ಮೇ 31ರಂದು ತಮ್ಮ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡಬೇಕಾಯಿತು. 2010ರಲ್ಲಿ ಅರ್ಜುನ್ ಮುಂಡಾ ಬಿಜೆಪಿಯಿಂದ ರಾಜ್ಯದ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಪಡೆದರು. ಆದರೆ 2013ರಲ್ಲಿ ಅವರು ರಾಜೀನಾಮೆ ನೀಡಬೇಕಾಯಿತು. ಇದಾದ ನಂತರ 2013ರ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಹೇಮಂತ್ ಸೋರೆನ್ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ರಾಜ್ಯದ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯಾದರು. 2014ರ ಲೋಕಸಭೆ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಬಿಜೆಪಿ ಗೆದ್ದಿತ್ತು.
ಅಧಿಕಾರಾವಧಿ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದ ಏಕೈಕ ಸಿಎಂ ರಘುವರ್ ದಾಸ್
ಇದಾದ ನಂತರ 2014ರಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ರಘುವರ್ ದಾಸ್ ರಾಜ್ಯದ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯಾದರು. ರಘುವರ್ ದಾಸ್ ತಮ್ಮ ಐದು ವರ್ಷಗಳ ಅವಧಿಯನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದರು. ಅವರು ತಮ್ಮ ಅವಧಿಯನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದ ರಾಜ್ಯದ ಮೊದಲ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ. 2019 ರ ಚುನಾವಣೆಯಲ್ಲಿ, ಜೆಎಂಎಂ ಮತ್ತೆ ಪ್ರಮುಖ ಪಕ್ಷವಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿತು ಮತ್ತು ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಬೆಂಬಲದೊಂದಿಗೆ ಹೇಮಂತ್ ಸೋರೆನ್ ರಾಜ್ಯದ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯಾದರು. ಆದರೆ ಈಗ ಲಾಭದ ಕಚೇರಿಯ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಸದಸ್ಯತ್ವದ ಮೇಲೆ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟು ತೀವ್ರಗೊಂಡಿದೆ.