ದಸರಾ ವಿಶೇಷ: ಈ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಮುಸ್ಲಿಮರು ತರುವ ನೀಲಕಂಠ ಹಕ್ಕಿ ನೋಡಿದ ಬಳಿಕ ದಸರಾ ಆರಂಭ

ಲಕ್ನೋ ಅಕ್ಟೋಬರ್ 5: ದಸರಾ ಹಬ್ಬದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ಡಿಯೋರಿಯಾ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಹಳ್ಳಿಯೊಂದರಲ್ಲಿ, ಮುಸ್ಲಿಂ ಕುಟುಂಬವು ಗ್ರಾಮದ ಹಿಂದೂಗಳಿಗೆ ನೀಲಕಂಠ ದರ್ಶನವನ್ನು ಏರ್ಪಡಿಸುವುದು ದಶಕಗಳಿಂದ ನಡೆದುಕೊಂಡು ಬಂದಿರುವ ಸಂಪ್ರದಾಯವಾಗಿದೆ. ಈ ಪದ್ಧತಿ ಹಲವು ತಲೆಮಾರುಗಳಿಂದ ನಡೆದುಕೊಂಡು ಬಂದಿದ್ದು, ಈ ಬಾರಿಯೂ ಈ ಶುಭ ಕಾರ್ಯ ನಡೆದಿದೆ. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಆ ಮುಸ್ಲಿಂ ಕುಟುಂಬ ಸುಮಾರು ಹತ್ತು ದಿನಗಳ ಹಿಂದೆ ಊರು ತೊರೆದು ಕಾಡುಗಳಲ್ಲಿ ಅಲೆದಾಡಿ ನೀಲಕಂಠ ಪಕ್ಷಿಯೊಂದಿಗೆ ವಾಪಸಾಗಿರುವುದು ಅತ್ಯಂತ ಮಂಗಳಕರ ಎನಿಸಿದೆ. ನೀಲಕಂಠನ ದರ್ಶನವನ್ನು ಏಕೆ ಮಂಗಳಕರವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ? ದಸರಾದಲ್ಲಿ ಅದರ ದರ್ಶನದ ಮಹತ್ವವೇನು? ಹಿಂದೂಗಳ ಧಾರ್ಮಿಕ ನಂಬಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಮುಸ್ಲಿಮರ ನಂಬಿಕೆ ಹೇಗೆ ಉಳಿದಿದೆ? ಇದೆಲ್ಲದಕ್ಕೂ ಉತ್ತರ ಇಲ್ಲಿದೆ.

ಈ ಬಾರಿ ನೀಲಿ ಕತ್ತಿನ ಹಕ್ಕಿ ಅಂದರೆ 'ನೀಲಕಂಠ'ನ ಚಿತ್ರವಿರುವ ಶುಭಾಶಯ ಸಂದೇಶಗಳೊಂದಿಗೆ ಈ ಊರಲ್ಲಿ ದಸರಾ ಆರಂಭವಾಗಿದೆ. ಇಂತಹ ಚಿತ್ರಗಳು ಸಾಮಾಜಿಕ ಜಾಲತಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಸಖತ್ ವೈರಲ್ ಆಗುತ್ತಿವೆ. ಆದರೆ, ಮಂಗಳಕರ ಎನಿಸುವ ಈ ಹಕ್ಕಿಯ ನೇರ ದರ್ಶನವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಒಂದು ವಾರ ಅಥವಾ ಹತ್ತು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ಕಾಡುಗಳನ್ನು ಹುಡುಕಲು ಹೊರಟರೆ ಅದು ದೊಡ್ಡ ವಿಷಯವೇ ಸರಿ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಇದನ್ನು ಮಾಡುವ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಧರ್ಮವು ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಹಲವು ದಶಕಗಳಿಂದ ಈ ಸಂಪ್ರದಾಯ ನಡೆದುಕೊಂಡು ಬರುತ್ತಿದೆ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ಡಿಯೋರಿಯಾ ಜಿಲ್ಲೆಯ ರಾಮನಗರ ಗ್ರಾಮ. ಮುಸ್ಲಿಂ ಕುಟುಂಬವು ತನ್ನ ಹಿಂದೂ ಸಹೋದರರಿಗಾಗಿ 'ನೀಲಕಂಠ' ಪಕ್ಷಿಯನ್ನು ತರಲು ದಸರಾ ಮೊದಲು ಹಲವಾರು ದಿನಗಳವರೆಗೆ ಶ್ರಮಿಸುತ್ತದೆ, ಆದ್ದರಿಂದ ಅವರು ವಿಜಯದಶಮಿಯ ದಿನದಂದು ಪವಿತ್ರ ನೀಲಕಂಠನನ್ನು ಮೊದಲು ನೋಡಬಹುದು.

'ಈ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ 250 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದಿನ ಸಂಪ್ರದಾಯ'

ರಾಮನಗರದ ಮುಸ್ಲಿಂ ಕುಟುಂಬವೊಂದು ಈ ವರ್ಷವೂ 9 ದಿನಗಳ ಕಾಲ ಅಲೆದಾಡಿ ತಮ್ಮ ಹಿಂದೂ ಸಹೋದರರಿಗಾಗಿ ಪವಿತ್ರವಾದ 'ನೀಲಕಂಠ' ಪಕ್ಷಿಯನ್ನು ತಂದಿದೆ. ಈ ಬಾರಿ ದಸರಾಕ್ಕೆ ಒಂದು ದಿನ ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ಮಹಾನವಮಿಯಂದು ಈ ಮಂಗಳಕರ ಪಕ್ಷಿ ಗ್ರಾಮಕ್ಕೆ ಆಗಮಿಸಿತ್ತು. ವಿಜಯದಶಮಿಯನ್ನು ಹಿಂದೂಗಳಿಗೆ ಮಂಗಳಕರವಾಗಿಸಲು ಮುಸ್ಲಿಂ ಕುಟುಂಬದ ಈ ಸಮರ್ಪಣೆ ಸ್ವತಃ ಆಶ್ಚರ್ಯಕರವಾಗಿದೆ. ಏಕೆಂದರೆ, ನೀಲಕಂಠನನ್ನು ನೋಡುವವರೆಗೂ ದಸರಾ ಆರಂಭವಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಎಂಬುದು ಈ ಗ್ರಾಮದ ಜನರ ನಂಬಿಕೆ. ಗ್ರಾಮದ ಮುಸ್ಲಿಂ ಬಾಂಧವರು ನಡೆಸುತ್ತಿರುವ ಈ ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಬಗ್ಗೆ ಗ್ರಾಮದ ರಾಮಚಂದ್ರ ಯಾದವ್ ಅವರ ಹೇಳಿಕೆ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿ ನ್ಯೂ ಇಂಡಿಯನ್ ಎಕ್ಸ್‌ಪ್ರೆಸ್‌ನಲ್ಲಿ ವರದಿ ಮಾಡಿದ್ದು, 'ಮುಸ್ಲಿಂ ಕುಟುಂಬದ ಜನರು ನಮಗೆ ನೀಲಕಂಠನ ದರ್ಶನ ಪಡೆಯಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತಾರೆ. ಇದನ್ನು ನೋಡದೆ ದಸರಾ ಪೂಜೆ ಮತ್ತಿತರ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಆರಂಭಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಈ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ 250 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದಿನ ಸಂಪ್ರದಾಯ ಇದಾಗಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ನೀಲಕಂಠ ಹಕ್ಕಿ ಹುಡುಕಲು ದಸರಾ ಮುಂಚೆ ಮನೆಬಿಡುವ ಕುಟುಂಬ

ಅಸತ್ಯದ ಮೇಲೆ ಸತ್ಯದ ವಿಜಯದ ಈ ಪವಿತ್ರ ಹಬ್ಬವು ಹಿಂದೂಗಳಂತೆ ಮುಸ್ಲಿಮರೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದೆ. ನೀಲಕಂಠನ ನೇರ ದರ್ಶನಕ್ಕೆ ನಿಗುವುದು ತುಂಬಾ ಕಷ್ಟ ಎಂದು ಗ್ರಾಮದ ಜನರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಇದು ಸಾಕಷ್ಟು ಶ್ರಮವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಈ ಹಿಂದೆ ಮುಕ್ತಾರ್ ಎಂಬ ವ್ಯಕ್ತಿ ದಸರಾಕ್ಕೆ ನೀಲಕಂಠನನ್ನು ಕರೆತರುತ್ತಿದ್ದನು ಮತ್ತು ಅವನ ಮರಣದ ನಂತರ ಅವನ ಹೆಂಡತಿ ಜಿಸ್ಮಾರಾ ತನ್ನ ಕುಟುಂಬದ ಈ ಪವಿತ್ರ ಅಭಿಯಾನವನ್ನು ಜೀವಂತವಾಗಿರಿಸುತ್ತಿದ್ದಾಳೆ ಎಂದು ಕೃಷ್ಣ ಎಂಬ ಮಾಜಿ ಪೊಲೀಸ್ ಹೇಳಿದರು. ದಸರೆಗೂ ಮುನ್ನ ನೀಲಕಂಠ ಗ್ರಾಮಕ್ಕೆ ಬರಲೇಬೇಕು, ಹೀಗಾಗಿ ಜಿಸ್ಮಾರಾ ಕುಟುಂಬಸ್ಥರು ಸುಮಾರು 10 ದಿನ ಮೊದಲೇ ಊರು ಬಿಟ್ಟು ಕಾಡಿನಲ್ಲಿ ಪಕ್ಷಿಯನ್ನು ಹುಡುಕುತ್ತಾರೆ.

ಹಿಂದೂ-ಮುಸ್ಲಿಂ ಸಮ್ಮುಖದಲ್ಲಿ ಪೂಜೆ

ಗ್ರಾಮದ ಹಿಂದೂ ಬಾಂಧವರಿಗೆ ಈ ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಜೀವಂತವಾಗಿ ಇಡುವ ಬಗ್ಗೆ ಜಿಸ್ಮಾರಾ ಅವರನ್ನು ಕೇಳಿದಾಗ, 'ದಸರಾ ನಮಗೆ ರಾವಣನ ವಶದಿಂದ ಸೀತೆಯನ್ನು ಮರಳಿ ತರುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಂತೆ ಪ್ರಾಣಿ ಮತ್ತು ಪಕ್ಷಿಗಳ ಮೇಲೆ ದಯೆ ತೋರಿಸಲು ಕಲಿಸುತ್ತದೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಮತ್ತು ಭಗವಾನ್ ರಾಮನ ಅಭಿಯಾನದಲ್ಲಿ ಪಕ್ಷಿಗಳು ಸಹ ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದವು. ದಸರಾ ದಿನದಂದು ಗ್ರಾಮದ ಎಲ್ಲಾ ಜನರು ನೀಲಕಂಠನ ದರ್ಶನ ಪಡೆದು ಸಂಜೆ ಹನುಮಾನ್ ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಹಿಂದೂ ಮತ್ತು ಮುಸ್ಲಿಂ ಇಬ್ಬರೂ ಸೇರಿ ಭಜನೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ಅವರು ತಿಳಿಸಿದರು. ಇದು ಭಗವಾನ್ ರಾಮ ಮತ್ತು ತಾಯಿ ಸೀತೆಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾಗಿದೆ. ಇಡೀ ದಿನ ಪೂಜೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿ ಸಂಜೆ ಹನುಮಾನ ದೇಗುಲದಲ್ಲಿ ಭಜನೆ-ಕೀರ್ತನೆ ಮುಗಿಸಿ ರಾತ್ರಿ ನೀಲಕಂಠನಿಗೆ ಪೂಜೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಗ್ರಾಮದ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಪಾಠ ಮಾಡುವ ಅಜಯ್ ಸಿಂಗ್. ಇದು ಒಳ್ಳೆಯದ ವಿಜಯವನ್ನು ಸಂಕೇತಿಸುತ್ತದೆ. ಎಲ್ಲಾ ಧಾರ್ಮಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳು ಮುಗಿದ ನಂತರ ನೀಲಕಂಠನನ್ನು ದಸರಾ ರಾತ್ರಿ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ.

ನೀಲಕಂಠನನ್ನು ನೋಡಿದ ರಾಮನಿಗೆ ವಿಜಯ

ಹಿಂದೂ ನಂಬಿಕೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಭಗವಾನ್ ರಾಮನು ರಾವಣನ ವಧೆಯ ಮೊದಲು ನೀಲಕಂಠನನ್ನು ನೋಡಿದ್ದನು, ಆಗ ಮಾತ್ರ ಅವನು ಲಂಕಾ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ವಿಜಯಶಾಲಿಯಾದನು. ಅವನು ರಾವಣ ವಶದಿಂದ ತಾಯಿ ಸೀತೆಯನ್ನು ಮರಳಿ ತರಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು. ಸನಾತನ ಧರ್ಮಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಪೌರಾಣಿಕ ಕಥೆಗಳಲ್ಲಿ ನೀಲಕಂಠನ ವಿವರಣೆ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ನೀಲಕಂಠ ಎಂದರೆ ನೀಲಿ ಗಂಟಲು, ಇದು ಶಿವನ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ. ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡವನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ಭೋಲೆನಾಥನು ಸಾಗರವನ್ನು ಮಂಥನ ಮಾಡಿದ ನಂತರ ವಿಷವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡಾಗ, ವಿಷದ ಪ್ರಭಾವದಿಂದ ಅವನ ಗಂಟಲು ನೀಲಿ ಬಣ್ಣಕ್ಕೆ ತಿರುಗಿತು.

ಎಲ್ಲೆಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಕಾಣಬಹುದು?

ಕೆಲವು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ನೀಲಕಂಠರು ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ಬಿಜ್ನೋರ್‌ನಲ್ಲಿ ಆಗಾಗ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿತ್ತು. ಆದರೆ, ಈಗ ಅದರ ಸಾಮಾನ್ಯ ದರ್ಶನ ತೀರಾ ವಿರಳ. ದಕ್ಷಿಣದ ರಾಜ್ಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳುವುದಾದರೆ, ಅದರ ಸಂಖ್ಯೆ ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಿದೆ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿ ಚದರ ಕಿಲೋಮೀಟರ್‌ಗೆ 50 ಪಕ್ಷಿಗಳು ಇರುತ್ತವೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ನೀಲಕಂಠ ಅಥವಾ ಇಂಡಿಯನ್ ರೋಲರ್ ಅನ್ನು ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶ, ಕರ್ನಾಟಕ ಮತ್ತು ತೆಲಂಗಾಣಗಳು ತಮ್ಮ ರಾಜ್ಯ ಪಕ್ಷಿ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿವೆ.

English summary

Dasara Special: Dasara begins after seeing the blue-throated bird brought by Muslims in this village in Uttar Pradesh. Do you know why?