ಮಕ್ಕಳಿಂದ ಫೀಸ್ ಬದಲು ಕಸ ಕಟ್ಟಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಭಾರತದ ಏಕೈಕ ಶಾಲೆ!

ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಣದ ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ಬಡತನವು ದೊಡ್ಡ ಅಡಚಣೆಯಾಗಿದೆ. ಬಿಹಾರ, ಜಾರ್ಖಂಡ್ ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದಂತಹ ರಾಜ್ಯಗಳು ಕಡಿಮೆ ಸಾಕ್ಷರತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಬಡತನದಿಂದಾಗಿ ಮಕ್ಕಳು ಓದುವ ಬದಲು ದುಡಿಯುವ ಸ್ಥಿತಿ ನಿರ್ಮಾಣವಾಗಿದೆ. ಎರಡು ಹೊತ್ತಿನ ಊಟಕ್ಕಾಗಿ ಹಗಲಿರುಳು ದುಡಿಯುವ ಕೂಲಿ ಕಾರ್ಮಿಕರು ಮಕ್ಕಳ ಭವಿಷ್ಯದ ಬಗ್ಗೆ ಯೋಚಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತಿಲ್ಲ.

ಇಂತಹ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಖಾಸಗಿ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಶುಲ್ಕ ಎಷ್ಟಿದೆಯೆಂದರೆ ಬಡ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯಮ ವರ್ಗದ ಕುಟುಂಬಗಳು ತಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಖಾಸಗಿ ಶಾಲೆಗಳ್ಲಲಿ ಕಲಿಸುವ ಯೋಚನೆಯೇ ಇಲ್ಲದಂತಾಗಿದೆ. ಆದರೆ, ಸರಕಾರದಿಂದ ಉಚಿತ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನೂ ನೀಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ.

All it takes is some 'waste' to study in this school in #Bihar#PadampaniSchool #WasteManagement pic.twitter.com/Q7ldXqYf2m

— editorji (@editorji) July 15, 2019

ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಫೀಸ್ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳದೇ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಕಲಿಸುವ ಹಲವು ಶಾಲೆಗಳಿವೆ, ಆದರೆ ನಾವು ನಿಮಗೆ ಹೇಳಲು ಹೊರಟಿರುವ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಶುಲ್ಕ ವಿಧಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಶುಲ್ಕವು ಹಣವಲ್ಲ, ಆದರ ಬದಲಾಗಿ ಮಕ್ಕಳು ಕಸವನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ಬನ್ನಿ, ಈ ವಿಶಿಷ್ಟ ಶಾಲೆಯ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿಯಿರಿ.

ಹೌದು, ಗಯಾ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಸೇವಾ ಬಿಘಾ ಗ್ರಾಮದ ಪದಂಪಾಣಿ ಶಾಲೆಯು ತನ್ನ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಉಚಿತ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಶಾಲೆಯ ಪೀಸ್‌ ಬದಲಾಗಿ ಮಕ್ಕಳು ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ತ್ಯಾಜ್ಯವನ್ನು ತಂದು ಶಾಲೆಗೆ ಹಾಕಬಹುದು ಎಂದು ಶಾಲೆಯವರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಓದುತ್ತಿರುವ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ತ್ಯಾಜ್ಯ ಸಂಗ್ರಹಿಸಲು ಬ್ಯಾಗ್ ಕೂಡ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

ನಿತ್ಯ ಶಾಲೆಗೆ ಬರುವ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ತಮ್ಮ ಮನೆ ಹಾಗೂ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ತ್ಯಾಜ್ಯಗಳನ್ನು ತಂದು ಶಾಲೆಯ ಗೇಟ್ ಬಳಿ ಇಡುತ್ತಾರೆ. ಗಯಾ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಈ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳು ಓದಲು ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ತ್ಯಾಜ್ಯವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಬೇಕು. ಬಿಹಾರದ ಶಿಕ್ಷಣ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ಒಳಗಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ಗಯಾದಲ್ಲಿರುವ ಶಾಲೆ ದೇಶಕ್ಕೆ ಮಾದರಿ.

ಶಾಲೆಯು ಶುಲ್ಕದ ಬದಲು ಕಸವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ

ಬಿಹಾರದ ಶಾಲೆಯು ಶುಲ್ಕದ ಬದಲು ಕಸವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ನಾವು ಮಾತನಾಡುತ್ತಿರುವ ಶಾಲೆಯು ಬೋಧಗಯಾದ (ಬಿಹಾರ) ಸೇವಾಬಿಘಾ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿದೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಹೆಸರು 'ಬಿಹಾರದ ಪದಂಪಾಣಿ ಶಾಲೆ' ಈ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಪದಂಪಾಣಿ ಎಜುಕೇಶನಲ್ ಅಂಡ್ ಸೋಶಿಯಲ್ ಫೌಂಡೇಶನ್ ಎಂಬ ಸಂಸ್ಥೆ ನಡೆಸುತ್ತಿದೆ. ಈ ಶಾಲೆ 8ನೇ ತರಗತಿವರೆಗೆ ಇದ್ದು, ಸುಮಾರು 250 ಮಕ್ಕಳು ಇಲ್ಲಿ ಓದುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಶಾಲೆಯು ವಿಶೇಷವಾಗಿದೆ ಏಕೆಂದರೆ ಇಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳು ಫೀಸ್‌ಗಾಗಿ ಹಣವನ್ನು ನೀಡುವುದಿಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಕಸವನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ಇದನ್ನು ಏಕೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಪ್ರಯೋಜನಗಳ ವಿವರಗಳು ಇಲ್ಲಿವೆ.

ಉಚಿತ ಶಿಕ್ಷಣದೊಂದಿಗೆ ಪರಿಸರ ಕಲಿಕೆ

ಪದ್ಮಪಾಣಿ ಶಾಲೆಯವರು ಕಸವನ್ನು ಶುಲ್ಕವಾಗಿ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.ಇಲ್ಲಿ ಓದುತ್ತಿರುವ ಮಕ್ಕಳು ಬೋಧನಾ ಶುಲ್ಕದ ಬದಲಿಗೆ ಮನೆಯಿಂದ ಶಾಲೆಗೆ ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ತ್ಯಾಜ್ಯವನ್ನು ತರಲು ಕೇಳುತ್ತಾರೆ, ಅವರು ಶಾಲೆಯ ಹೊರಗೆ ಇಟ್ಟಿರುವ ಕಸದ ತೊಟ್ಟಿಗಳಲ್ಲಿ ಎಸೆಯುತ್ತಾರೆ. ಈ ಮೂಲಕ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಸ್ವಚ್ಛತೆ, ಪರಿಸರ ಸಂರಕ್ಷಣೆಯ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಬಹಳ ಹತ್ತಿರದಿಂದ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದರಿಂದ ಮಕ್ಕಳು ತಮ್ಮ ಜೀವನದುದ್ದಕ್ಕೂ ಈ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ತಮ್ಮೊಂದಿಗೆ ಇಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.

ಕಸವು ಮರುಬಳಕೆಗೆ

ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದ ತ್ಯಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಏನಾಗುತ್ತದೆ? ಎಂದು ಈಗ ನೀವು ಯೋಚಿಸುತ್ತಿರಬೇಕು. ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದ ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ತ್ಯಾಜ್ಯವನ್ನು ಮರುಬಳಕೆಗೆ ಕಳುಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅದು ಪಡೆದ ಹಣವನ್ನು ಮಕ್ಕಳ ಪುಸ್ತಕಗಳು ಮತ್ತು ಲೇಖನ ಸಾಮಗ್ರಿಗಳಿಗೆ ಖರ್ಚು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪ್ರಾಂಶುಪಾಲರಾದ ಮೀರಾ ಮೆಹ್ತಾ, ಈ ಉಪಕ್ರಮದ ಹಿಂದಿನ ಉದ್ದೇಶವು ಮಕ್ಕಳು ತಮ್ಮ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಅನುಭವಿಸುವಂತೆ ಮಾಡುವುದಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಹೀಗೆ ಮಾಡುವುದರಿಂದ ಪರಿಸರ ಸಂರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ಜಾಗತಿಕ ತಾಪಮಾನದಂತಹ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಅವರು ಬಹಳ ಹತ್ತಿರದಿಂದ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಜಾಗೃತರಾಗುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.

ವಿದೇಶಿಗರು ಶಾಲೆಗೆ ದೇಣಿಗೆ ನೀಡುತ್ತಾರೆ

ಈ ಶಾಲೆಯನ್ನು ಟ್ರಸ್ಟ್ ನಡೆಸುತ್ತದೆ. ಶಾಲೆಯ ಪಾಕಶಾಲೆಯ ಉಪಕ್ರಮದ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಸ್ಥಳೀಯ ಜನರು ಸಹ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಇದೇ ವೇಳೆ ವಿದೇಶದಿಂದ ಬಂದವರೂ ಶಾಲೆಗೆ ದೇಣಿಗೆ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ವಾಸ್ತವವಾಗಿ, ಒಮ್ಮೆ ಕೊರಿಯನ್ ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಬೋಧಗಯಾಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಲು ಬಂದರು, ಅವರು ಈ ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಅವರ ಪರಿಸರಕ್ಕಾಗಿ ತೆಗೆದುಕೊಂಡ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಇಷ್ಟಪಟ್ಟರು. ಈಗ ಅವರು ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ಶಾಲೆಗೆ ದೇಣಿಗೆ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ದೇಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಪಡೆದ ಹಣವನ್ನು ಮಕ್ಕಳ ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಶಾಲೆಯ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯಕ್ಕೆ ಖರ್ಚು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಶಾಲೆಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ತಮ್ಮ ಮನೆಯಿಂದ ಕಸ ತರುವುದಲ್ಲದೆ, ರಸ್ತೆಯಲ್ಲಿ ಎಸೆದ ಕಸವನ್ನು ಎತ್ತಿ ಶಾಲೆಗೆ ಹಾಕುತ್ತಾರೆ. ಶಾಲೆಯ ಗೇಟ್ ಬಳಿ ಕಸದ ಡಬ್ಬಿ ಇಡಲಾಗಿದೆ. ಗಯಾದ ಪದಂಪಣಿ ಶಾಲೆಯು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಂದ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದ ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್‌ನ್ನು ಮರುಬಳಕೆಗೆ ಕಳುಹಿಸುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದ ಬರುವ ಆದಾಯವನ್ನು ಮಕ್ಕಳ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸ, ಊಟ-ತಿಂಡಿ, ಸಮವಸ್ತ್ರ, ಪುಸ್ತಕ ಇತ್ಯಾದಿಗಳಿಗೆ ಖರ್ಚು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.

ಪದಂಪಾಣಿ ಶಾಲೆಯನ್ನು 2014ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಯಿತು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ 250 ಮಕ್ಕಳು ಓದುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಶುಲ್ಕಕ್ಕೆ ಬದಲಾಗಿ ಮಕ್ಕಳಿಂದ ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ತ್ಯಾಜ್ಯವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರಾರಂಭವು 4 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿನ ಎಲ್ಲಾ ಉಪಕರಣಗಳು ಸೌರಶಕ್ತಿಯಿಂದ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ಶಾಲೆಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು 700ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಸಸಿಗಳನ್ನು ನೆಟ್ಟಿದ್ದು, ಅವು ಈಗ ಮರಗಳಾಗಿ ಮಾರ್ಪಟ್ಟಿವೆ.

English summary

A school in Bodhgaya which demands wastes instead of fee. Read more.