ಇಂಜಿನಿಯರ್ಸ್ ಡೇ 2022: 18 ವರ್ಷದಲ್ಲೇ ತಾಯಿಯಾಗಿ ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಮಹಿಳಾ ಇಂಜಿನಿಯರ್ ಆಗಿದ್ದು ಹೇಗೆ?

ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 15 ರಂದು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಇಂಜಿನಿಯರ್ ದಿನವನ್ನು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮಹಾನ್ ಇಂಜಿನಿಯರ್ ಮೋಕ್ಷಗುಂಡಂ ವಿಶ್ವೇಶ್ವರಯ್ಯನವರ ಸಾಧನೆಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ಮತ್ತು ಗೌರವಿಸಲು ಅವರ ಜನ್ಮದಿನದಂದು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಇಂಜಿನಿಯರ್‌ಗಳ ದಿನವನ್ನಾಗಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇಂಜಿನಿಯರ್‌ಗಳ ಮಹತ್ತರವಾದ ಕೆಲಸವನ್ನು ಆಚರಿಸಲು ಮತ್ತು ಅವರ ಸುಧಾರಣೆ ಹಾಗೂ ನಾವೀನ್ಯತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಅವರನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಲು ಈ ದಿನವನ್ನು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಭಾರತವಲ್ಲದೆ, ಶ್ರೀಲಂಕಾ ಮತ್ತು ತಾಂಜಾನಿಯಾದಲ್ಲಿ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 15 ಅನ್ನು ಇಂಜಿನಿಯರ್‌ಗಳ ದಿನವಾಗಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಕರ್ನಾಟಕದ ಮುದ್ದೇನಹಳ್ಳಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 15, 1861 ರಂದು ಜನಿಸಿದ ಮಹಾನ್ ಇಂಜಿನಿಯರ್ ಎಂ ವಿಶ್ವೇಶ್ವರಯ್ಯ (ಮೋಕ್ಷಗುಂಡಂ ವಿಶ್ವೇಶ್ವರಯ್ಯ) ಅವರ 161ನೇ ಜನ್ಮದಿನವಾಗಿದೆ. ಅವರು ತಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ಊರಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಶಾಲಾ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದರು. ನಂತರ ಮದ್ರಾಸ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದಿಂದ ಕಲೆಯಲ್ಲಿ ಪದವಿ ಪಡೆದರು. ಆದರೆ, ಪದವಿಯ ನಂತರ ತಮ್ಮ ವೃತ್ತಿ ಪಥ ಬದಲಿಸಿ ಪುಣೆಯ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಸೈನ್ಸ್ ನಲ್ಲಿ ಸಿವಿಲ್ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಓದಿ 1883ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಪರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಥಮ ಸ್ಥಾನ ಪಡೆದರು. ಇಂಜಿನಿಯರ್ ಆಗಿ ಹಲವು ಮಹತ್ವದ ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್‌ಗಳನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದ್ದರು.

ಅವರು ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತ ನೀರು-ನಿಲುಗಡೆಯ ಪ್ರವಾಹ ಗೇಟ್ ಅನ್ನು ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಪೇಟೆಂಟ್ ಪಡೆದರು. ಇದನ್ನು ಪುಣೆಯ ಖಡಕ್ವಾಸ್ಲಾ ಜಲಾಶಯದಲ್ಲಿ 1903 ರಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಬಳಸಲಾಯಿತು. ಮೈಸೂರಿನ ಕೃಷ್ಣರಾಜ ಸಾಗರ ಅಣೆಕಟ್ಟು ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ಇವರು ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದ್ದರು. ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಅವರು ಹೈದರಾಬಾದ್‌ಗೆ ಪ್ರವಾಹ ರಕ್ಷಣೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಿದರು. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ (ಎಂಜಿನಿಯರ್ಸ್ ಡೇ), ನಾವು ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಮಹಿಳಾ ಇಂಜಿನಿಯರ್ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳಲು ಬಯಸುತ್ತೇವೆ, ಅವರು ಚಿಕ್ಕ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲೇ ಒಂದೇ ಮಗುವಿನ ತಾಯಿಯಾಗಿದ್ದರೂ ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ ಹೆಸರು ಗಳಿಸಿದರು.

ಕಷ್ಟಪಟ್ಟು ಓದಿ ಇಂಜಿನಿಯರ್ ಆದ ಮಹಿಳೆ

ಅಯೋಲಸೋಮಯಾಜುಲಾ ಲಲಿತಾ ( Ayyalasomayajula Lalitha) ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಮಹಿಳಾ ಇಂಜಿನಿಯರ್. ಅವರು 27 ಆಗಸ್ಟ್ 1919 ರಂದು ಚೆನ್ನೈನಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ಲಲಿತಾ ಅವರ ತಂದೆಯ ಹೆಸರು ಪಪ್ಪು ಸುಬ್ಬ ರಾವ್. ಅವರು ಸ್ವತಃ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಕಲ್ ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿದ್ದರು. ಲಲಿತಾ ಏಳು ಒಡಹುಟ್ಟಿದವರಲ್ಲಿ ಐದನೇ ಮಗು. ಆಗ ಹೆಣ್ಣುಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಮೂಲಭೂತ ಜ್ಞಾನಕ್ಕಾಗಿ ಮಾತ್ರ ಕಲಿಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಆದ್ದರಿಂದ ಲಲಿತಾ 12 ನೇ ತರಗತಿ (ಮಧ್ಯಂತರ) ವರೆಗೆ ಮಾತ್ರ ಕಲಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ಮದುವೆಯ ನಂತರ ಕಷ್ಟಪಟ್ಟು ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಓದಿದರು.

ಲಲಿತಾಗೆ 18 ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಹೆಣ್ಣು ಮಗು

ಲಲಿತಾಗೆ 15ನೇ ವಯಸ್ಸಿಗೆ ವಿವಾಹವಾಗಿತ್ತು. ಆದರೂ ಆಕೆಯ ಪೋಷಕರು ಶಿಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಅಚಲ ನಂಬಿಕೆ ಹೊಂದಿದ್ದು, ಮದುವೆಯ ನಂತರವೂ ಓದು ಮುಂದುವರಿಸುವಂತೆ ಒತ್ತಾಯಿಸಿದ್ದರು. 18 ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಹೆಣ್ಣು ಮಗುವಿಗೆ ಜನ್ಮ ನೀಡಿದ ನಾಲ್ಕು ತಿಂಗಳ ನಂತರ ಅವರ ಪತಿ ನಿಧನರಾದರು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ವಿಧವೆಯರನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ನಡೆಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಲಿಲ್ಲ. ಆದ್ದರಿಂದ ಲಲಿತಾ ತನಗೆ ಮತ್ತು ತನ್ನ ಮಗಳಿಗೆ ಉತ್ತಮ ಜೀವನವನ್ನು ನೀಡಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು.

ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ ಮುನ್ನಡೆಯುವ ಮೂಲಕ ಸಾಧನೆ

ಲಲಿತಾ ತನ್ನ ಮಧ್ಯಂತರ ಪರೀಕ್ಷೆಯನ್ನು ಕ್ವೀನ್ ಮೇರಿ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರಥಮ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದರು. ನಂತರ ಅವರು ಮದ್ರಾಸ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಗಿಂಡಿಯ ಕಾಲೇಜ್ ಆಫ್ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ (CEG) ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷಗಳ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಕಲ್ ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಕ್ಕೆ ಸೇರಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು. ಲಲಿತಾ ಅವರು ಬುದ್ಧಿವಂತ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಆದರೆ 1930ರ ದಶಕದ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ, ತಾಂತ್ರಿಕ ತರಬೇತಿಯನ್ನು ಪುರುಷರಿಗೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ನೀಡಲಾಯಿತು. ಆಗ ಸಿಇಜಿಯಲ್ಲಿಯೇ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಕಲ್ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿದ್ದ ಆಕೆಯ ತಂದೆ ಅಂದಿನ ಕಾಲೇಜು ಪ್ರಾಂಶುಪಾಲ ಡಾ.ಕೆ.ಸಿ. ಚಾಕೋ ಅವರೊಂದಿಗೆ ತನ್ನ ಮಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಮಾತನಾಡಿದರು. ಇವರಿಬ್ಬರ ನಂಬಿಕೆಯಿಂದಾಗಿ ಲಲಿತಾಗೆ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ ಮುನ್ನಡೆಯುವ ಅವಕಾಶ ಸಿಕ್ಕಿತು.

ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಉತ್ತೀರ್ಣರಾದ ನಂತರ, ಅವರು ಬಿಹಾರದ ಜಮಾಲ್‌ಪುರದಲ್ಲಿ ರೈಲ್ವೇ ವರ್ಕ್‌ಶಾಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಪ್ರೆಂಟಿಸ್ ಆಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು ಮತ್ತು ನಂತರ ಸಿಮ್ಲಾದ ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಸ್ಟ್ಯಾಂಡರ್ಡ್ಸ್ ಆರ್ಗನೈಸೇಶನ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾದಲ್ಲಿ ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಸಹಾಯಕರಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರು. ಇಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 2 ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ, ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿತಿಯ ಕಾರಣ, ಅವರು ಕಲ್ಕತ್ತಾದ ಅಸೋಸಿಯೇಟೆಡ್ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಕಲ್ ಇಂಡಸ್ಟ್ರೀಸ್ (AEI) ಗೆ ಹೋಗಬೇಕಾಯಿತು.

ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಹೆಸರು

ಈ ಹೊತ್ತಿಗೆ, ಲಲಿತಾ ಅವರು ನುರಿತ ಇಂಜಿನಿಯರ್ ಎಂದು ಹೆಸರಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಅವರು AEI ನಲ್ಲಿದ್ದಾಗ, ಅವರು ಭಾರತದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಅಣೆಕಟ್ಟಿನ ಭಾಕ್ರಾ ನಂಗಲ್ ಅಣೆಕಟ್ಟಿನಂತಹ ದೊಡ್ಡ ಯೋಜನೆಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಲು ಆಯ್ಕೆಯಾದರು. ಅವರು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಪ್ರಸರಣ ಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸುವುದರಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಇತರ ಸಮಯಗಳಲ್ಲಿ ರಕ್ಷಣಾತ್ಮಕ ಗೇರ್, ಸಬ್‌ಸ್ಟೇಷನ್ ವಿನ್ಯಾಸ ಮತ್ತು ಒಪ್ಪಂದಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಈ ಮೂಲಕ ಲಲಿತಾ ಸ್ಥಳೀಯ ಮತ್ತು ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮದೇ ಆದ ಗುರುತನ್ನು ಮೂಡಿಸಿದರು. ಎ ಲಲಿತಾ 1979 ರಲ್ಲಿ 60ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು.

English summary

Know India's First Woman Engineer Ayyalasomayajula Lalitha Success Story in kannada.