Deepavali Speacial: ನೀವು ಸಿಡಿಸುವ ಪಟಾಕಿ ನಿಮ್ಮ ಆರೋಗ್ಯಕ್ಕೆ ಹೇಗೆ ಹಾನಿಕರ!?
ನವದೆಹಲಿ, ಅಕ್ಟೋಬರ್ 08: ಬೆಳಕಿನ ಹಬ್ಬ ದೀಪಾವಳಿ ಆಚರಣೆಗೆ ಕೆಲವೇ ದಿನಗಳಷ್ಟು ಬಾಕಿ ಉಳಿದಿವು. ಚಂದಿರನಿಲ್ಲದ ಆ ಬಾನಿಗೆ ಬೆರಗು ಮೂಡಿಸುವ ಪಟಾಕಿಗಳು ಜನರು ಮುಖದಲ್ಲಿ ಮಂದಹಾಸವನ್ನು ಮೂಡಿಸುತ್ತವೆ. ಹಬ್ಬದ ಸಂತಸವನ್ನು ರಾಕೆಟ್ಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಪಟಾಕಿಗಳು ಇಮ್ಮಡಿಗೊಳಿಸುತ್ತವೆ. ಕಣ್ಣುಗಳಿಗೆ ಮುದ ನೀಡುವ ಪಟಾಕಿಗಳ ಸೊಬಗು, ವಿಷಕಾರಿ ಮಾಲಿನ್ಯಕಾರಕಗಳನ್ನು ಗಾಳಿಗೆ ತುಂಬುತ್ತದೆ.
ಪಟಾಕಿಗಳನ್ನು ಹೊತ್ತಿಸಿದ ಮೇಲೆ ಆಕರ್ಷಕವಾಗಿ ಗೋಚರಿಸುವ ಪದಾರ್ಥಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ವಿಷಕಾರಿ ಲೋಹಗಳು ಮತ್ತು ರಾಸಾಯನಿಕಗಳಾಗಿವೆ. ಸುಟ್ಟಾಗ, ಪಟಾಕಿಗಳು ವಿಷಕಾರಿ ಮಾಲಿನ್ಯಕಾರಕಗಳನ್ನು ಹೊರಸೂಸುತ್ತವೆ. ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಸಲ್ಫರ್ ಡೈಆಕ್ಸೈಡ್ (SO2), ಕಾರ್ಬನ್ ಡೈಆಕ್ಸೈಡ್ (CO2), ಕಾರ್ಬನ್ ಮೊನಾಕ್ಸೈಡ್ (CO), ಮತ್ತು ಪರ್ಟಿಕ್ಯುಲೇಟ್ ಮ್ಯಾಟರ್ (PM) ಜೊತೆಗೆ ಹಲವಾರು ಲೋಹೀಯ ಸಂಯುಕ್ತಗಳು ಗಾಳಿಯ ಗುಣಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಹಾನಿಕಾರಕ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತವೆ. ಅದರಲ್ಲೂ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಉಸಿರಾಟದ ಕಾಯಿಲೆಗಳಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಿರುವ ಜನರಿಗೆ ಗಂಭೀರವಾದ ಆರೋಗ್ಯ ಅಪಾಯಗಳನ್ನು ಉಂಟು ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಬಾನಂಗಳಕ್ಕೆ ಬೆರಗು ತುಂಬುವ ರಾಕೆಟ್ನ ಹಾರಾಟಕ್ಕೆ ಇಂಧನ ತುಂಬುವ ಗನ್ಪೌಡರ್ನಿಂದ ಹಿಡಿದು ಪಟಾಕಿಗಳಿಗೆ ವರ್ಣರಂಜಿತ ಮಿಂಚನ್ನು ನೀಡುವ ಲೋಹದವರೆಗೆ ಎಲ್ಲವೂ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಹಾನಿಕಾರಕ ವಾಯು ಮಾಲಿನ್ಯಕಾರಕಗಳನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಅದಕ್ಕಾಗಿ ದೆಹಲಿಯ ಉನ್ನತ ವೈದ್ಯರು ವಾಯುಮಾಲಿನ್ಯವನ್ನು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ತುರ್ತುಸ್ಥಿತಿ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿದರು. ಪಟಾಕಿಗಳನ್ನು ಸುಡದಂತೆ ಮತ್ತು ಹಸಿರು ದೀಪಾವಳಿಯನ್ನು ಆಚರಿಸಲು ಜನರನ್ನು ಒತ್ತಾಯಿಸಿದರು.
ಹಾಗಿದ್ದರೆ ಪಟಾಕಿ ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಬಳಸುವ ವಿವಿಧ ಲೋಹಗಳು ಯಾವುವು? ಯಾವ ರೀತಿಯ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳು ನಿಮ್ಮ ಆರೋಗ್ಯದ ಮೇಲೆ ಹೇಗೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಈ ವರದಿಯಲ್ಲಿ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳೋಣ.
ಪಟಾಕಿಯ ಸೀಸದಿಂದ ಯಾವ ರೀತಿ ಪ್ರಭಾವ?
ಸೀಸ(Lead): ಬಿಸಿಮಾಡಿದಾಗ ನಮ್ಮ ಮೆದುಳು ಮತ್ತು ನರಗಳ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುವ ಹೆಚ್ಚು ವಿಷಕಾರಿ ಹೊಗೆಯನ್ನು ಹೊರಸೂಸುತ್ತದೆ. "ಮಕ್ಕಳು ಸೀಸಕ್ಕೆ ದೀರ್ಘಕಾಲ ಒಡ್ಡಿಕೊಳ್ಳುವುದರಿಂದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ವಿಳಂಬಗಳು ಮತ್ತು ಕಲಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಅಸಮರ್ಥತೆಯನ್ನು ಅನುಭವಿಸಬಹುದು," ಎಂದು ಡಾ ಸಮೀರ್ ಗುಪ್ತಾ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.
ಮೆಗ್ನೀಸಿಯಮ್ ಪ್ರಭಾವ ಏನು?
ಮೆಗ್ನೀಸಿಯಮ್(Magnesium): ಮೆಗ್ನೀಸಿಯಮ್ ಧೂಳು ಮತ್ತು ಹೊಗೆಯನ್ನು ಉಸಿರಾಡುವುದರಿಂದ ಮೆಟಲ್ ಫ್ಯೂಮ್ ಜ್ವರವು ಬರುತ್ತದೆ. ಈ ಸ್ಥಿತಿಯ ಜ್ವರದಿಂದಾಗಿ ಜನರಲ್ಲಿ ಶೀತ ಮತ್ತು ಸ್ನಾಯು ದೌರ್ಬಲ್ಯವನ್ನು ಉಂಟು ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಆರೋಗ್ಯದ ಮೇಲೆ ಜಿಂಕ್ ಮತ್ತು ಮ್ಯಾಂಗನೀಸ್ ಪ್ರಭಾವ?
ಸತು(Zinc): ಸತು ಪ್ರಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ವಿಷಕಾರಿಯಲ್ಲ, ಆದರೆ ಸುಡುವಾಗ ವಿಷಕಾರಿ ಹೊಗೆಯನ್ನು ಹೊರಸೂಸಬಹುದು. ಈ ಹೊಗೆಗೆ ಒಡ್ಡಿಕೊಂಡ ಜನರಲ್ಲಿ ಲೋಹದ ಹೊಗೆಯು ಜ್ವರವನ್ನು ಉಂಟು ಮಾಡಬಹುದು. ಅದೇ ರೀತಿ ಮ್ಯಾಂಗನೀಸ್ (Manganese) ಧೂಳು ಮತ್ತು ಹೊಗೆ ಶ್ವಾಸಕೋಶದ ಕಿರಿಕಿರಿ, ಸ್ನಾಯುಗಳ ಬಿಗಿತ, ನಡುಕ ಮತ್ತು ಪಾರ್ಶ್ವವಾಯುವಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು.
ಸೋಡಿಯಂ, ಪೊಟ್ಯಾಸಿಯಮ್ ಮತ್ತು ತಾಮ್ರದ ಪ್ರಭಾವ
ಸೋಡಿಯಂ, ಪೊಟ್ಯಾಸಿಯಮ್ ಮತ್ತು ತಾಮ್ರವು ಸುಡುವಾಗ ವಿಷಕಾರಿ ಅನಿಲಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಕಿರಿಕಿರಿಯನ್ನು ಉಂಟು ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಕೆಮ್ಮು, ಸುಡುವ ಸಂವೇದನೆ ಮತ್ತು ಉಸಿರಾಟದ ತೊಂದರೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು. ಕ್ಯಾಡ್ಮಿಯಮ್(Cadmium) ಹೊಗೆಯನ್ನು ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯದವರೆಗೆ ಉಸಿರಾಡಿದಾಗ ದೇಹದಲ್ಲಿ ಶೇಖರಣೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಯಕೃತ್ತು ಮತ್ತು ಮೂತ್ರಪಿಂಡಗಳಿಗೆ ಹಾನಿಯಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಮೂಳೆಗಳನ್ನು ಸುಲಭವಾಗಿ ಮಾಡಬಹುದು, ಇದು ಮುರಿತಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು.
ಫಾಸ್ಫೇಟ್ ಮತ್ತು ಸಲ್ಫೇಟ್ ಪ್ರಭಾವ ಹೇಗಿರುತ್ತದೆ?
ಫಾಸ್ಫೇಟ್(Phosphate) ರೂಪದಲ್ಲಿ ರಂಜಕವು ಉಸಿರಾಡುವಾಗ ಸೇವಿಸಿದಾಗ ಅಥವಾ ಚರ್ಮದ ಸಂಪರ್ಕದ ಮೂಲಕವೂ ವಿಷಕಾರಿಯಾಗಿದೆ. "ಸಮಯದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಉಸಿರಾಡುವ ಪ್ರಮಾಣವು ಮೆದುಳಿನ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ, ತಲೆನೋವು, ಖಿನ್ನತೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಏಕಾಗ್ರತೆಯ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ. ಇದು ತೀವ್ರ ಕಣ್ಣಿನ ಹಾನಿಯನ್ನುಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ದೀರ್ಘಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ಯಕೃತ್ತಿನ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಬಹುದು," ಎಂದು ನರವಿಜ್ಞಾನಿ ಡಾ ಸೋನಿಯಾ ಲಾಲ್ ಗುಪ್ತಾ ಹೇಳಿದರು.
ಅದೇ ರೀತಿ ಸಲ್ಫೇಟ್(Sulphate) ರೂಪದಲ್ಲಿ ಸಲ್ಫರ್ ಗಾಳಿಯ ಮೂಲಕ ಶ್ವಾಸಕೋಶಕ್ಕೆ ಕಿರಿಕಿರಿಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಊತ ಮತ್ತು ಉಸಿರಾಡಲು ಅಸಮರ್ಥತೆಯನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ. ಇದು ಸುಡುವ ಸಂವೇದನೆಯನ್ನು ಉಂಟು ಮಾಡಬಹುದು ಮತ್ತು ಚರ್ಮವನ್ನು ಕೆರಳಿಸಬಹುದು.
ನೈಟ್ರೇಟ್ ಮತ್ತು ನೈಟ್ರೈಟ್ಗಳು ಪ್ರಭಾವದ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿಯಿರಿ
ನೈಟ್ರೇಟ್ ಮತ್ತು ನೈಟ್ರೈಟ್ಗಳು (Nitrates and nitrites): ಇವೆರಡೂ ಸುಡುವಾಗ ವಿಷಕಾರಿ ಹೊಗೆಯನ್ನು ಹೊರಸೂಸುತ್ತವೆ. ಇದರಿಂದ ದೈಹಿಕ ದೌರ್ಬಲ್ಯ, ಕಿಬ್ಬೊಟ್ಟೆಯ ನೋವು, ಸೆಳೆತ ಮತ್ತು ಕೋಮಾಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತವೆ. "ಪಟಾಕಿ ನಿಮ್ಮ ಮೆದುಳು, ಯಕೃತ್ತು, ಹೃದಯ, ಮೂತ್ರಪಿಂಡ, ಚರ್ಮ ಮತ್ತು ನಿಮ್ಮ ದೇಹದ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಅಂಗಕ್ಕೂ ಹಾನಿಕಾರಕವಾಗಿದೆ. ದಯವಿಟ್ಟು ಹಸಿರು ದೀಪಾವಳಿಯ ಮೂಲಕ ಪಟಾಕಿ ಸುಡುವುದನ್ನು ಬೇಡ," ಎಂದು ಡಾ. ಗುಪ್ತಾ ಒತ್ತಾಯಿಸಿದರು.