ವಿದ್ಯಾಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನ್, ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ವಶ: ಕಳವಳ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ ಸುಪ್ರೀಂ

ನವದೆಹಲಿ ಆಗಸ್ಟ 5: ತನಿಖಾ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ದಾಳಿಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ಗಳನ್ನು "ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಪುರಾವೆ" ಎಂದು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಬಗ್ಗೆ ಅಕಾಡೆಮಿಗಳು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ ಕಳವಳವನ್ನು ಆಗಸ್ಟ್ 5 ರಂದು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಎತ್ತಿ ಹಿಡಿದಿದೆ. ವೈಯಕ್ತಿಕ ಕೆಲಸ ಮತ್ತು ಸಂಶೋಧನೆಯ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಡಿಜಿಟಲ್ ಸಾಧನಗಳ ಮೂಲಕ ರಕ್ಷಿಸುವ ಹಕ್ಕು ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಇದೆ. ಆದರೆ ಅಪರಾಧಕ್ಕಾಗಿ ಸಾಧನಗಳನ್ನು ವಸ್ತು ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿ ವಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಸಚಿವಾಲಯ ಹೇಳಿಕೆಗೆ ಪೀಠವೂ ಮರುಪರಿಶೀಲನೆಗೆ ಸೂಚಿಸಿದೆ.h

"ಶಿಕ್ಷಣ ತಜ್ಞರು ತಮ್ಮ ಕೆಲಸವನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವ ಹಕ್ಕನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ಇಂದು ಜನರು ಈ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಸಾಧನಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ" ಎಂದು ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿಗಳಾದ ಸಂಜಯ್ ಕಿಶನ್ ಕೌಲ್ ಮತ್ತು ಎಂ.ಎಂ.ಸುಂದ್ರೇಶ್ ಅವರ ಪೀಠವು ಮೌಖಿಕವಾಗಿ ಹೇಳಿದೆ. ಕೇಂದ್ರವು ಸಲ್ಲಿಸಿದ ಅಫಿಡವಿಟ್‌ನಿಂದ ತೃಪ್ತರಾಗಿಲ್ಲ ಎಂದು ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಹೇಳಿದೆ. ಸಮಕಾಲೀನ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಲ್ಯಾಪ್‌ಟಾಪ್‌ಗಳು, ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ಗಳು ಮತ್ತು ಮೊಬೈಲ್‌ಗಳನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದರೆ, ಅಪರಾಧಿಗಳು "ತಮ್ಮ ಕಾನೂನುಬಾಹಿರ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗೆ ಅನುಕೂಲವಾಗುವಂತೆ ಈ ಸಾಧನಗಳನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ" ಎಂದು ಗೃಹ ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಸಚಿವಾಲಯ ತನ್ನ ಅಫಿಡವಿಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಹೇಳಿದೆ.

ವಿದ್ಯಾಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನ್, ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ವಶ

"ಇಂದು, ವಾಸ್ತವಿಕವಾಗಿ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಅಪರಾಧವು ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ಗಳ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಘಟಕವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ಅಪರಾಧವನ್ನು ಸುಲಭಗೊಳಿಸಲು ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ" ಎಂದು ಸಚಿವಾಲಯ ಹೇಳಿದೆ. ಈ ಸಾಧನಗಳು ತನಿಖೆಯಲ್ಲಿರುವ ಅಪರಾಧಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಪುರಾವೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರಬಹುದು. ಅದು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಅಪರಾಧ ಅಥವಾ ಭಯೋತ್ಪಾದಕ ಕೃತ್ಯವಾಗಿರಬಹುದು. ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವು ಮಿತಿಯಿಲ್ಲದ ಗುರಿಗಳ ಮೇಲೆ ಅನಾಮಧೇಯತೆಯಿಂದ ದೂರದಿಂದಲೇ ಅಪರಾಧಗಳನ್ನು ಮಾಡಲು ಅನುಮತಿಸುತ್ತದೆ. ಸಾಧನಗಳನ್ನು "ಕೇವಲ ಅಪರಾಧಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಸ್ತು ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿ" ವಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಸಚಿವಾಲಯ ಹೇಳಿದೆ.

"ಯಾರನ್ನೂ ಕಾನೂನಿಗೆ ಮೀರಿ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ಗಳು, ಟ್ಯಾಬ್ಲೆಟ್‌ಗಳು, ಲ್ಯಾಪ್‌ಟಾಪ್‌ಗಳು, ಮೊಬೈಲ್ ಫೋನ್‌ಗಳು, ಇತ್ಯಾದಿಗಳನ್ನು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಅಪರಾಧ ಮಾಡಲು ಬಳಸಿದಾಗ ಅಥವಾ ತನಿಖೆಯಲ್ಲಿರುವ ಅಪರಾಧಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಪ್ರಮುಖ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವಾಗ ಆರೋಪಿಯು ಗೌಪ್ಯತೆಯ ಹಕ್ಕನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ... ಡಿಜಿಟಲ್ ಸಾಧನಗಳನ್ನು ವಿಧಿವಿಜ್ಞಾನ ತಜ್ಞರು ಕೂಲಂಕಷವಾಗಿ ಪರಿಶೀಲಿಸಬೇಕು ಎಂದು ಸಚಿವಾಲಯ ತಿಳಿಸಿದೆ.

ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಪ್ರೊಸೀಜರ್ ಮತ್ತು ಮಾಹಿತಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಕಾಯ್ದೆಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಕಾನೂನು ಡಿಜಿಟಲ್ ಮತ್ತು ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಸಾಧನಗಳನ್ನು ವಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ತನಿಖಾ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ಅಧಿಕಾರ ನೀಡುತ್ತದೆ.

ಕೆಲಸವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡ ಶಿಕ್ಷಣ ತಜ್ಞರು

ಅಧ್ಯಾಪಕರಾದ ರಾಮ್ ರಾಮಸ್ವಾಮಿ, ಸುಜಾತಾ ಪಟೇಲ್, ಎಂ.ಮಾಧವ ಪ್ರಸಾದ್, ಮುಕುಲ್ ಕೇಶವನ್ ಮತ್ತು ದೀಪಕ್ ಮಲ್ಘನ್ ಅವರು ಸಲ್ಲಿಸಿದ ಅರ್ಜಿಯಲ್ಲಿ ವಕೀಲರಾದ ನಿತ್ಯಾ ರಾಮಕೃಷ್ಣನ್ ಮತ್ತು ಎಸ್. ಪ್ರಸನ್ನ ಅವರು, ಪೊಲೀಸರು ದಾಳಿ ವೇಳೆ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಮತ್ತು ಡ್ರೈವ್‌ಗಳನ್ನು ಕೊಂಡೊಯ್ದ ನಂತರ ಶಿಕ್ಷಣತಜ್ಞರು ತಮ್ಮ ಕೆಲಸವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. ಈ ಸಾಧನಗಳಲ್ಲಿ ಏನನ್ನಾದರೂ ಸಂಗ್ರಹಿಸಬಹುದು. ಅದು ಅವರ ಜೀವನೋಪಾಯಕ್ಕಾಗಿ ಮಾಡುವ ಕೆಲಸವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಪೊಲೀಸರ ಕೈಯಲ್ಲಿ ಅವರ ಕೆಲಸವು ಹಾನಿ, ನಷ್ಟ, ವಿನಾಶ ಅಥವಾ ವಿರೂಪತೆಯ ಅಪಾಯವನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತದೆ.

ಮುಂದಿನ ವಿಚಾರಣೆ ಸೆ26 ರಂದು ನಿಗದಿ

ಕೇಂದ್ರವು ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ಗಂಭೀರವಾಗಿ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಬೇಕು. ವಿದೇಶಿ ನ್ಯಾಯವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಏನು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಬೇಕು. ಸೂಕ್ತ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಸರಿಯಾದ ನಿಲುವು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು ಎಂದು ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಹೇಳಿದೆ.

"ಅವರು [ಅರ್ಜಿದಾರರು] ಅಕಾಡೆಮಿಯ ಬಗ್ಗೆ ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದಾರೆ... ದಯವಿಟ್ಟು ಅದನ್ನು ನೋಡಿ," ಎಂದು ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಕೌಲ್ ಅವರು ಕೇಂದ್ರದ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಸಾಲಿಸಿಟರ್ ಜನರಲ್ ಎಸ್. ವಿ. ರಾಜು ಅವರನ್ನು ಉದ್ದೇಶಿಸಿ ಹೇಳಿದರು.

ಕೇಂದ್ರವು ಈ ಬಾರಿ ವಿವರವಾದ ಅಫಿಡವಿಟ್ ಸಲ್ಲಿಸಬೇಕು ಎಂದು ಹೇಳಿದ ಪೀಠ, ಆರು ವಾರಗಳ ಕಾಲಾವಕಾಶಕ್ಕಾಗಿ ಸರ್ಕಾರದ ಮನವಿಯನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸಿತು. ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಮುಂದಿನ ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 26 ರಂದು ನಿಗದಿಪಡಿಸಿದೆ. ಕಳೆದ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಣ ತಜ್ಞರು, ಸಂಶೋಧಕರು, ವಕೀಲರು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಕರ್ತರಿಂದ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಪುರಾವೆಗಳ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ಮಾಡಿ ವಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿತ್ತು. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಅವರ ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಗಿದೆ ಎನ್ನುವುದು ಇಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿದೆ.

ಸಂಶೋಧನೆಗೆ ನಷ್ಟ- ಅರ್ಜಿದಾರರ ಆತಂಕ

ಪೊಲೀಸರು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ದಾಳಿಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ವಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಲಾದ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಕೆಲಸ ಮತ್ತು ಸಂಶೋಧನೆಯನ್ನು "ನಾಗರಿಕ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ" ಪರಿಗಣಿಸುವಂತೆ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸುವಂತೆ ಅರ್ಜಿದಾರರು ನ್ಯಾಯಾಲಯವನ್ನು ಕೇಳಿದ್ದಾರೆ.

"ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಡಿಜಿಟಲ್ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿರುವ ದತ್ತಾಂಶ ದಾಳಿಯಿಂದ ಸೋರಿಕೆಯಾಗಬಹುದು. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಪ್ರಯೋಗಗಳ ಫಲಿತಾಂಶಗಳು ಅಥವಾ ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವ ಲೆಕ್ಕಾಚಾರಗಳ ಮೂಲಕ ಸಂಗ್ರಹಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರಬಹುದು. ಇವುಗಳನ್ನು ತಿದ್ದಿದರೆ ಅಥವಾ ಹಾನಿಗೊಳಗಾದರೆ, ಸಂಶೋಧನೆಗೆ ನಷ್ಟವಾಗಬಹುದು ಮತ್ತು ಸಮಾಜ ವಿಜ್ಞಾನಗಳು ಗಣನೀಯವಾಗಿರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಭರಿಸಲಾಗದವು, ಜೀವನಪರ್ಯಂತದ ಕೆಲಸವು ಜೀವನೋಪಾಯದಂತೆಯೇ ಜೀವನವಾಗಿದೆ. ಈ ಕೆಲಸಗಳ ಸಾಧನೆ ವಶಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದಕ್ಕಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು" ಎಂದು ಅರ್ಜಿಯಲ್ಲಿ ಹೇಳಲಾಗಿದೆ.

ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಕೆಲಸವನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವ ಅಗತ್ಯ

"ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವು ಆರ್ಟಿಕಲ್ 19(1)(ಎ) ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ವಾಕ್ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಹಕ್ಕಿನ ಭಾಗವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಆರ್ಟಿಕಲ್ 19(1)(ಜಿ) ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ವೃತ್ತಿ ಅಥವಾ ಉದ್ಯೋಗವನ್ನು ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡುವ ಹಕ್ಕಿನ ಭಾಗವಾಗಿದೆ. ಲೇಖಕ ಅಥವಾ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಅಕಾಲಿಕ ಒಡ್ಡುವಿಕೆಯಿಂದ ರಕ್ಷಿಸಲು ಪ್ರಗತಿಯಲ್ಲಿರುವ ಕೆಲಸವಾಗಿರಬಹುದು. ಇದು ಇತರರಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಡೇಟಾವನ್ನು ಹೊಂದಿರಬಹುದು ಮತ್ತು ವರ್ಷಗಳ ಸಂಶೋಧನೆಯನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಬಹುದು" ಎಂದು ಅರ್ಜಿಯಲ್ಲಿ ಹೇಳಲಾಗಿದೆ.

ಸಂವಿಧಾನ ಮತ್ತು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಒಪ್ಪಂದಗಳಾದ ಆರ್ಥಿಕ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಹಕ್ಕುಗಳ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಒಪ್ಪಂದ ಮತ್ತು ನಾಗರಿಕ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ಹಕ್ಕುಗಳ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಒಪ್ಪಂದವು ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಕೆಲಸವನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅರ್ಜಿಯಲ್ಲಿ ಹೇಳಲಾಗಿದೆ.

English summary

The Supreme Court on August 5 highlighted the concern expressed by the academia about the seizure of mobile phones and computers of the academia as "electronic evidence" by investigating agencies during raids, saying they have a right to protect their work and research embedded in these personal digital devices.