ಕಾಂಗೋಗೆ $325 ಮಿಲಿಯನ್ ಪಾವತಿಸಲು ಉಗಾಂಡಾಕ್ಕೆ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕೋರ್ಟ್ ಸೂಚನೆ
ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಉನ್ನತ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಬುಧವಾರದಂದು ಡೆಮಾಕ್ರಟಿಕ್ ರಿಪಬ್ಲಿಕ್ ಆಫ್ ಕಾಂಗೋಗೆ (DRC) $325 ಮಿಲಿಯನ್ (€284 ಮಿಲಿಯನ್) ನಷ್ಟು ಪರಿಹಾರವನ್ನು ಪಾವತಿಸುವಂತೆ ಉಗಾಂಡಾಕ್ಕೆ ಆದೇಶಿಸಿದೆ.
ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ನ್ಯಾಯಾಲಯ (ICJ) ತೀರ್ಪು ಎರಡು ದಶಕಗಳ ಹಿಂದೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾದ ಕಂಪಾಲಾ ವಿರುದ್ಧದ ಕಿನ್ಶಾಸಾದ ಕಾನೂನು ಹೋರಾಟವನ್ನು ಕೊನೆಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. 1998-2003 ರ ಕ್ರೂರ ಯುದ್ಧಕ್ಕಾಗಿ DRC(ಕಾಂಗೋ) ತನ್ನ ನೆರೆಹೊರೆಯವರಿಂದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಬೇಡಿಕೆಯ $11 ಶತಕೋಟಿಗಿಂತ ಇದು ತುಂಬಾ ಕಡಿಮೆ ಮೊತ್ತವಾಗಿದೆ.
ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ತೀರ್ಪನ್ನು ಓದುತ್ತಾ, ಐಸಿಜೆ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾದ ಜಡ್ಜ್ ಜೋನ್ ಇ. ಡೊನೊಘ್, ಪರಿಹಾರಗಳು ಪರಿಹಾರವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ದಂಡನೀಯವಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. ವಾರ್ಷಿಕವಾಗಿ $65 ಮಿಲಿಯನ್ ಕಂತುಗಳಲ್ಲಿ ಉಗಾಂಡಾ ಮೊತ್ತವನ್ನು ಪಾವತಿಸಬಹುದು ಎಂದು ತೀರ್ಪು ನೀಡಲಾಗಿದೆ.
DRC-ಉಗಾಂಡಾ ಪರಿಹಾರ ಪ್ರಕರಣದ ಇತಿಹಾಸವೇನು?
1999 ರಲ್ಲಿ ಕಾಂಗೋ ಮೊದಲಿಗೆ ಈ ಪ್ರಕರಣವನ್ನು ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಮುಂದಿಟ್ಟಿತ್ತು. 2005 ರಲ್ಲಿ ICJ ಉಗಾಂಡಾವು ಕಾಂಗೋವನ್ನು ಆಕ್ರಮಿಸಿದ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ನೂರಾರು ಸಾವಿರ ಜನರು ಮೃತಪಟ್ಟಿದ್ದು ಮತ್ತು ಲಕ್ಷಾಂತರ ಜನರನ್ನು ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ಪರಿಹಾರವನ್ನು ಪಾವತಿಸಬೇಕಾಗಿತ್ತು.
ಒಂಬತ್ತು ಆಫ್ರಿಕನ್ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಘರ್ಷವು ಬೆಳೆದು, ಕಿನ್ಶಾಸಾದಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರದ ವಿರುದ್ಧ ಬಂಡಾಯ ಪಡೆಗಳನ್ನು ಉಗಾಂಡಾ ಮತ್ತು ರುವಾಂಡಾ ಬೆಂಬಲಿಸಿದವು.
ಹೇಗ್ ನಲ್ಲಿರುವ ವಿಶ್ವ ನ್ಯಾಯಾಲಯ(ICJ)vu ಆಫ್ರಿಕನ್ ನೆರೆಹೊರೆ ದೇಶಗಳ ಯುದ್ಧ ಪರಿಹಾರವನ್ನು ಮಾತುಕತೆ ಮೂಲಕ ಬಗೆಹರಿಸಲು ಯತ್ನಿಸಿತು, ಆದರೆ ಉಭಯ ದೇಶಗಳು ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಬರಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಲಿಲ್ಲ.
2015 ರಲ್ಲಿ DRC ಪರಿಹಾರದ ಮೊತ್ತದ ಅಂತಿಮ ನಿರ್ಧಾರಕ್ಕಾಗಿ ಪ್ರಕರಣವನ್ನು ICJ ಗೆ ಹಿಂತಿರುಗಿಸಿತು.
$11 ಶತಕೋಟಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪರಿಹಾರ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಿದೆ ಎಂದು ನ್ಯಾಯಾಲಯಕ್ಕೆ DRC ತಿಳಿಸಿದೆ. ಅದರೆ, ಇದು ತನ್ನ ಆರ್ಥಿಕತೆಯನ್ನು ಹಾಳುಮಾಡಬಹುದು ಎಂದು ಉಗಾಂಡಾ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಿದೆ.
ದೇಶಗಳ ನಡುವಿನ ವಿವಾದಗಳಲ್ಲಿ ICJ ನಿಯಮಗಳು ಮತ್ತು ಅದರ ನಿರ್ಧಾರಗಳು ಅಂತಿಮವಾಗಿರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಮೇಲ್ಮನವಿ ಸಲ್ಲಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ.
ವಿವಿಧ
ವರ್ಗಗಳ
ಹಾನಿಗಳಾಗಿ
ವಿಂಗಡಣೆ
ನ್ಯಾಯಾಲಯವು
ಪರಿಹಾರವನ್ನು
ವಿವಿಧ
ವರ್ಗಗಳ
ಹಾನಿಗಳಾಗಿ
ವಿಂಗಡಿಸಿದೆ.
ಇದು
ಅತ್ಯಾಚಾರ,
ಬಾಲ
ಸೈನಿಕರ
ಮೇಲೆ
ಬಲವಂತ
ಮತ್ತು
500,000
ಜನರ
ಸ್ಥಳಾಂತರವನ್ನು
ಒಳಗೊಂಡಿರುವ
"ಜೀವನ
ನಷ್ಟ
ಮತ್ತು
ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ
ಇತರ
ಹಾನಿ"
ಗಾಗಿ
$225
ಮಿಲಿಯನ್
ಅನ್ನು
ನಿರ್ಣಯಿಸಿದೆ.
ಉಗಾಂಡಾದ ಪಡೆಗಳು ಅಥವಾ ಅವರು ಬೆಂಬಲಿಸಿದ ಬಂಡುಕೋರರಿಂದ ಚಿನ್ನ, ವಜ್ರಗಳು, ಮರ ಮತ್ತು ಇತರ ಸರಕುಗಳ ಲೂಟಿ ಸೇರಿದಂತೆ, ಆಸ್ತಿಗೆ ಹಾನಿಗಾಗಿ ಮತ್ತೊಂದು $40 ಮಿಲಿಯನ್ ಮತ್ತು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳಿಗೆ ಹಾನಿಗಾಗಿ $60 ಮಿಲಿಯನ್ ಅನ್ನು ನಿರ್ಣಯಿಸಿದೆ. ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಉಗಾಂಡಾಗೆ ವಾರ್ಷಿಕ $65 ಮಿಲಿಯನ್ ಮೊತ್ತದಲ್ಲಿ ಪರಿಹಾರವನ್ನು ಪಾವತಿಸಲು ಆದೇಶಿಸಿದೆ. ಉಗಾಂಡಾದ ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವ್ಯವಹಾರಗಳ ರಾಜ್ಯ ಸಚಿವ ಹೆನ್ರಿ ಒರಿಯೆಮ್ ಒಕೆಲ್ಲೊ, ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಾಗಿ ತಕ್ಷಣವೇ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲ.
ರಕ್ತಸಿಕ್ತ
ಸಂಘರ್ಷ
ಈ
ಪ್ರಕರಣವು
ಕಾಂಗೋದ
ಖನಿಜ-ಸಮೃದ್ಧ
ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ
ವರ್ಷಗಳ
ರಕ್ತಸಿಕ್ತ
ಸಂಘರ್ಷದಿಂದ
ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿದೆ.
ಭೂಮಿಯ
ಮೇಲಿನ
ವಿವಾದವು
ಉಲ್ಬಣಗೊಂಡಿತು
ಮತ್ತು
ಇಟೂರಿ
ಪ್ರದೇಶವನ್ನು
ಪ್ರಾದೇಶಿಕ
ಯುದ್ಧದ
ಕೇಂದ್ರಬಿಂದುವಾಗಿ
ಪರಿವರ್ತಿಸಿತು,
ಇದರಲ್ಲಿ
ಕಾಂಗೋದ
ನೆರೆಹೊರೆಯವರು
ಪ್ರಭಾವಕ್ಕಾಗಿ
ತಮ್ಮ
ಯುದ್ಧಗಳಲ್ಲಿ
ವಿವಿಧ
ಸೇನಾಪಡೆಗಳನ್ನು
ಬೆಂಬಲಿಸಿದರು.
ಐಸಿಜೆ ಡಿಸೆಂಬರ್ 2005 ರ ತೀರ್ಪು "ಉಗಾಂಡಾ ನಾಗರಿಕ ಜನರ ನಡುವೆ ಕೊಲ್ಲುವ ಕೃತ್ಯಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದೆ, ನಾಗರಿಕ ಮತ್ತು ಮಿಲಿಟರಿ ಗುರಿಗಳ ನಡುವೆ ವ್ಯತ್ಯಾಸವನ್ನು ಗುರುತಿಸುವಲ್ಲಿ ವಿಫಲವಾಗಿದೆ, ಇತರ ಹೋರಾಟಗಾರರೊಂದಿಗೆ ಹೋರಾಡುವಲ್ಲಿ ನಾಗರಿಕ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲಿಲ್ಲ, ಮತ್ತು ಆಕ್ರಮಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳು ಮತ್ತು ಅಂತಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾನವೀಯ ಕಾನೂನನ್ನು ಪ್ರವೇಶದಲ್ಲಿ ಗೌರವಿಸಲು ಮತ್ತು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಅಧಿಕಾರವು ವಿಫಲವಾಗಿದೆ,'' ಎಂದು ಡೊನೊಘ್ಯು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.
2005 ರ ತೀರ್ಪು ಕೂಡ ಕಾಂಗೋಲೀಸ್ ಸಶಸ್ತ್ರ ಪಡೆಗಳು ಕಿನ್ಶಾಸಾದಲ್ಲಿನ ಉಗಾಂಡಾ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳ ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸಿದೆ ಮತ್ತು ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣದಲ್ಲಿ ಉಗಾಂಡಾ ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕರನ್ನು ದುರುಪಯೋಗಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಆ ಸಂಶೋಧನೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಕಾಂಗೋ ವಿರುದ್ಧದ ಪರಿಹಾರದ ಹಕ್ಕನ್ನು ಉಗಾಂಡಾ ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಂಡಿತ್ತು.
ಈ ಮುಂಚೆ ತಿಳಿಸಿದಂತೆ ಕಾಂಗೋ 1999 ರಲ್ಲಿ ಉಗಾಂಡಾ, ಬುರುಂಡಿ ಮತ್ತು ರುವಾಂಡಾ ವಿರುದ್ಧ ಪ್ರಕರಣವನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿತು, ಕಾಂಗೋದಲ್ಲಿನ ಸಂಘರ್ಷದಲ್ಲಿ ಆಫ್ರಿಕನ್ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಒಳಗೊಳ್ಳುವಿಕೆಯನ್ನು ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಚಾರ್ಟರ್ನ "ಹೊಗಳಿಕೆಯ ಉಲ್ಲಂಘನೆ" ಎಂದು ಕರೆದಿದೆ.
2001 ರಲ್ಲಿ ಬುರುಂಡಿ ವಿರುದ್ಧದ ಪ್ರಕರಣವನ್ನು ಕಾಂಗೋ ಕೈಬಿಟ್ಟಿತು ಮತ್ತು 2002 ರಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ರುವಾಂಡಾ ವಿರುದ್ಧದ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಯವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ ಎಂದು ತೀರ್ಪು ನೀಡಿತು.
2019 ರಲ್ಲಿ ಚುನಾಯಿತರಾದ ಕಾಂಗೋಲೀಸ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಫೆಲಿಕ್ಸ್ ತ್ಶಿಸೆಕೆಡಿ ಅವರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ಉಗಾಂಡಾ ಮತ್ತು ಕಾಂಗೋ ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧಗಳು ಹಿತವಾಗಿವೆ. ನೆರೆಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ಈಗ ಭದ್ರತಾ ಮಿತ್ರರಾಷ್ಟ್ರಗಳಾಗಿವೆ, ಅವರ ಸೇನೆಗಳು ಜಂಟಿಯಾಗಿ ಪೂರ್ವ ಕಾಂಗೋದ ವಿಶಾಲ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಬಂಡುಕೋರರನ್ನು ಹಿಂಬಾಲಿಸುತ್ತಿವೆ.
ಕಿಸಾಂಗನಿಯಲ್ಲಿನ ಹೋರಾಟದಲ್ಲಿ ಬದುಕುಳಿದವರು ಬೆನಿ ಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ಇಟೂರಿಯಲ್ಲಿ ಬಂಡುಕೋರರನ್ನು ಬೇಟೆಯಾಡಲು ಗಡಿಯ ಮೇಲೆ ಉಗಾಂಡಾದ ಪಡೆಗಳನ್ನು ಅನುಮತಿಸುವ ಕಾಂಗೋಲೀಸ್ ಸರ್ಕಾರದ ನಿರ್ಧಾರದ ಬಗ್ಗೆ ನಿರಾಶೆಯನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ.
"ನಾವು ಬೆನಿಯಲ್ಲಿರುವ ನಮ್ಮ ಸಹೋದರರನ್ನು ಈ ಉಗಾಂಡಾದ ಸೈನ್ಯದೊಂದಿಗೆ ಜಾಗರೂಕರಾಗಿರಲು ನಾವು ಕೇಳುತ್ತೇವೆ ಏಕೆಂದರೆ ಅವರು ನಮಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಲು ಕಿಸಾಂಗನಿಗೆ ಬಂದರು ಆದರೆ ಅವರು ನಮ್ಮ ಮೇಲೆ ತಿರುಗಿದರು ಮತ್ತು ನಾವು ನಮ್ಮ ಹಲವಾರು ಸಹೋದರರನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡಿದ್ದೇವೆ" ಎಂದು ಬದುಕುಳಿದ ಫ್ರೆಡ್ಡಿ ಮಕೋಬಾ ಹೇಳಿದರು.
ಕಾಂಗೋದೊಂದಿಗೆ ಉಗಾಂಡಾದ ಹೊಂದಾಣಿಕೆಯು ಪೂರ್ವ ಕಾಂಗೋದಲ್ಲಿ 200 ಕಿಲೋಮೀಟರ್ಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು ರಸ್ತೆಯನ್ನು ಸುಧಾರಿತ ಮಟ್ಟಕ್ಕೆ ತರಲು ಉಗಾಂಡಾದ ಸರ್ಕಾರದ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಹೂಡಿಕೆಯು ಹೊಸ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ತೆರೆಯುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಗಡಿಯಾಚೆಗಿನ ವ್ಯಾಪಾರವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಉಗಾಂಡಾದ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ನಂಬುತ್ತಾರೆ. (AFP, Reuters)