ಭಾರತಕ್ಕೆ 'Buy Now, Pay Later' ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಿಂದ ಲಾಭವೋ, ನಷ್ಟವೋ?
ನವದೆಹಲಿ, ಜೂನ್ 28: ಭಾರತದ ಕೇಂದ್ರೀಯ ಬ್ಯಾಂಕ್ "ಈಗ ಖರೀದಿಸಿ, ನಂತರ ಪಾವತಿಸಿ" ಎಂಬುದನ್ನು ನೆಚ್ಚಿಕೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲ ಎನ್ನುವುದು ಮೇಲ್ನೋಟಕ್ಕೆ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಗೋಚರಿಸುತ್ತಿದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಖರೀದಿ ಮತ್ತು ಪಾವತಿ ನಂತರದಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಹಕರು ಎದುರಿಸುವ ತೀವ್ರ ಕಿರಿಕಿರಯ ಬಗ್ಗೆ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದೆ .
"90 ಸೆಕೆಂಡುಗಳಲ್ಲಿ ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಪಡೆಯಿರಿ, ಲಕ್ಷಾಂತರ ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಶಾಪಿಂಗ್ ಮಾಡಿರಿ ಎಂದು ಲೇಜಿ ಪೇ (LazyPay) ಹೇಳಿದೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ 60 ದಶಲಕ್ಷ ಬಳಕೆದಾರರನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ವೆಬ್ಸೈಟ್ ಈ ಕುರಿತು ತಿಳಿಸಿದೆ.
UK-India Week 2022, ಲಂಡನ್ನಲ್ಲಿ ವಜ್ರಮಹೋತ್ಸವ ಆರಂಭ
ಲೈಟ್ಸ್ಪೀಡ್ ವೆಂಚರ್ ಪಾರ್ಟ್ನರ್ಸ್ ಬೆಂಬಲಿತ ಪ್ರತಿಸ್ಪರ್ಧಿ ಯುನಿ, ಕಳೆದ ಡಿಸೆಂಬರ್ನಲ್ಲಿ 70 ದಶಲಕ್ಷ ಡಾಲರ್ ಹಣವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದೆ. ತಮ್ಮ ಗ್ರಾಹಕರು ಕಾರ್ಡ್ ಬಳಸುವುದರ ಮೂಲಕ ಎಲ್ಲಿಯಾದರೂ ಹಣವನ್ನು ಪಾವತಿ ಮಾಡಬಹುದು. ಇನ್ನೊಂದು ಕಡೆಯಲ್ಲಿ EarlySalary ತನ್ನ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ನನ್ನು 10 ದಶಲಕ್ಷಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಮಂದಿ ಡೌನ್ಲೋಡ್ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದೆ. ಈ ಅಪ್ಲಿಕೇಷನ್ ಜನರ ತುರ್ತು ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ 5 ಲಕ್ಷ ರೂಪಾಯಿವರೆಗೂ ತ್ವರಿತ ನಗದು ಹಣವನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಭರವಸೆಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.
ಆರ್ಬಿಐ ಹೊಸ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿ
ಆನ್ ಲೈನ್ ಮೂಲಕ ಸಾಲವನ್ನು ನೀಡುವ ಅಪ್ಲಿಕೇಷನ್ ಮತ್ತು ಕಂಪನಿಗಳು ಸಂಖ್ಯೆಯು ಹೆಚ್ಚಾಗಿತ್ತು. ಆದ್ದರಿಂದಲೇ ಕಳೆದ ವಾರ, ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ತನ್ನ ನಿಯಂತ್ರಣದ ಅಸ್ತ್ರ ಪ್ರಯೋಗಿಸಿತು. ಆ ಮೂಲಕ ಸಣ್ಣ ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ಸಾಲವನ್ನು ನೀಡುವುದಕ್ಕೆ ಕಡಿವಾಣ ಹಾಕಲಾಯಿತು. ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಹೊಸ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿ ಪ್ರಕಾರ, ಬ್ಯಾಂಕ್ಗಳಿಲ್ಲದ ಬ್ಯಾಂಕ್ಗಳು ಇನ್ನು ಮುಂದೆ ಪ್ರಿಪೇಯ್ಡ್ ಉಪಕರಣಗಳನ್ನು ಬಳಕೆ ಮಾಡುವಂತಿಲ್ಲ. ಡಿಜಿಟಲ್ ವ್ಯಾಲೆಟ್ಗಳು ಅಥವಾ ಸಂಗ್ರಹಿತ ಮೌಲ್ಯದ ಕಾರ್ಡ್ಗಳು - ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಲೈನ್ಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುವಂತಿಲ್ಲ. ಖರೀದಿದಾರರು ತಮ್ಮ ವ್ಯಾಲೆಟ್ ಅನ್ನು ನಗದು, ಅಥವಾ ಬ್ಯಾಂಕ್, ಮತ್ತು ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಕಾರ್ಡ್ ಮೂಲಕ ಪೂರ್ವ ಭರ್ತಿ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು.
ಎನ್ಬಿಎಫ್ಸಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಹೇಳಿದ್ದೇನು?
90 ಸೆಕೆಂಡ್ ಕ್ರೆಡಿಟ್ನಲ್ಲಿ ಆರ್ಬಿಐಗೆ ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ಸಮಸ್ಯೆ ಇಲ್ಲ. ನಿಯಂತ್ರಕವು ಬ್ಯಾಂಕೇತರ ಹಣಕಾಸು ಕಂಪನಿಗಳು ಅಥವಾ ಎನ್ಬಿಎಫ್ಸಿಗಳು ಅಲ್ಪಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ಸಾಲವನ್ನು ನೀಡುವ ಅದರಲ್ಲೂ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಸಣ್ಣ-ಟಿಕೆಟ್ ವಹಿವಾಟುಗಳಿಗಾಗಿ ತಮ್ಮ ಅಸ್ತಿತ್ವವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿವೆ. ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಕಂಪನಿಗಳು ಸಹ ಮುಂದಿವೆ. ಆದರೆ, ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಹಿಂದಿನ ಕಾರ್ಯವೈಖರಿಯು ಹಲವು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಮುಚ್ಚಿದ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಎನ್ಬಿಎಫ್ಸಿಗಳು ಬಂಡವಾಳದ ಅವಶ್ಯಕತೆ ಮತ್ತು ನಂತರದ ಅಪಾಯದ ಕುರಿತು ವಿಸ್ತೃತವಾಗಿ ವಿವರಿಸಿ ಹೇಳಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಹೇಳಿದೆ.
ಸಾಲ ನೀಡುವ ಕಂಪನಿ ಮತ್ತು ಬ್ಯಾಂಕ್ ಮಧ್ಯೆ ಮಧ್ಯವರ್ತಿ
ಗ್ರಾಹಕರು ಮತ್ತು ಸಾಲ ನೀಡುವ ಕಂಪನಿಯ ನಡುವಿನ ಸರಳ ಹೊಂದಾಣಿಕೆಯನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಿದಾಗ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಬರುತ್ತದೆ. ನೇರ ವಹಿವಾಟಿನ ಬದಲಿಗೆ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿರುವ ಫಿನ್ಟೆಕ್, ಬ್ಯಾಂಕೇತರ ಫೈನಾನ್ಷಿಯರ್ನಿಂದ ಬರೆಯಲ್ಪಟ್ಟವರಿಗೆ ಸಾಲ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ವೇಳೆ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಶೇಕಡಾವಾರು ಸಾಲದವರೆಗೆ ಮೊದಲ-ನಷ್ಟದ ಬಗ್ಗೆ ಗ್ಯಾರಂಟಿ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಯಾವುದೇ ನಿಯಂತ್ರಕ ಬಂಡವಾಳವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಬೇಕಾಗಿಲ್ಲದ ಡಿಜಿಟಲ್ ಮಧ್ಯವರ್ತಿಗಳ ಬ್ಯಾಲೆನ್ಸ್ ಶೀಟ್ನಲ್ಲಿ ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಅಪಾಯವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸುತ್ತದೆ.
ಫಿನ್ ಕಾರ್ಪ್ ಮತ್ತು ಬ್ಯಾಂಕ್ ನಡುವಿನ ನಂಟು
ಮೊದಲು ಖರೀದಿಸಿ, ನಂತರ ಪಾವತಿಸಿ ಎಂಬ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಫಿನ್ಟೆಕ್ ಮತ್ತು ಎನ್ಬಿಎಫ್ಸಿಗಳ ನಡುವಿನ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಖಾಸಗಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಪತ್ತೆ ಮಾಡುವುದು ಹಾಗೂ ನಿರ್ವಹಿಸುವುದು ಆರ್ಬಿಐಗೆ ಬಹಳ ಕಷ್ಟವಾಗಲಿದೆ. ಇದನ್ನು ಗಮನದಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ಕೇಂದ್ರೀಯ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಈ ನಿರ್ಧಾರ ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿದೆ. ಸಾಲಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಪ್ರತಿ ಸಣ್ಣ-ಟಿಕೆಟ್ ಅನ್ನು ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಪಡೆದುಕೊಂಡಿರಬೇಕೆಂದು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಮೊದಲು ಖರೀದಿಸಿ, ನಂತರ ಪಾವತಿಸಿ ಭಾರತಕ್ಕಷ್ಟೇ ಸಂಬಂಧಿಸಿಲ್ಲ
ದೇಶದ ಆರ್ಥಿಕತೆಯಲ್ಲಿ ಮಹತ್ವದ ಬದಲಾವಣೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿರುವ ಮೊದಲು ಖರೀದಿಸಿ ನಂತರ ಪಾವತಿಸಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ಭಾರತವಷ್ಟೇ ವಿರೋಧ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತಿಲ್ಲ. ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್ ಡೆಮ್ ಕೂಡ ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಿದೆ. ಯುಕೆ ಸರ್ಕಾರವು ಬ್ಯಾಂಕ್ ಮತ್ತು ಹಣಕಾಸು ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ನೀಡುವ ಸಾಲ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಸಾರ್ವಜನಿಕರಿಗೆ ಕೈಗೆಟುಕುವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿರಬೇಕು, ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ಆರ್ಥಿಕ ಅಪಾಯಗಳು ಆಗದಂತೆ ಮುನ್ನೆಚ್ಚರಿಕೆ ವಹಿಸುತ್ತಿದೆ.
ದೇಶದಲ್ಲಿ ಸೃಷ್ಟಿಯಾಗಿರುವ ಹಣದುಬ್ಬರವು ಸಾರ್ವಜನಿಕರ ಖರೀದಿಯ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ತಗ್ಗಿಸಿದೆ. ಈ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಬಡ್ಡಿರಹಿತ ಸಾಲವನ್ನು ನೀಡುವ ಕಂಪನಿಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿದ್ದರೆ, ಅಂಥ ಸಾಲವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುವುದಕ್ಕೆ ಜನರು ಕೂಡ ಸಿದ್ಧಹಸ್ತರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಆದರೆ ಹೆಚ್ಚು ಕಂತಿನ ಸಾಲವನ್ನು ನೀಡುವುದು ಸಾರ್ವಜನಿಕರಿಗೆ ಭಾರ ಎನಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಸಂಬಂಧ ಬಾರ್ಕ್ಲೇಸ್ ಪಿಎಲ್ಸಿ ವರದಿಯ ನಂತರ, ಕ್ಲಾರ್ನಾದ ಯುಕೆ ವ್ಯವಹಾರದ ಮುಖ್ಯಸ್ಥ ಅಲೆಕ್ಸ್ ಮಾರ್ಷ್, ಲಂಡನ್-ಪ್ರಧಾನ ಕಛೇರಿಯ ಬ್ಯಾಂಕ್ ತನ್ನದೇ ಆದ "ಹೆಚ್ಚಿನ-ವೆಚ್ಚದ" ಸಾಲದ ಕಂತುಗಳನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದಿದ್ದಾರೆ.
ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಶೂನ್ಯ-ಬಡ್ಡಿ ಸಾಲದ ಅವಧಿ ಎಷ್ಟಿದೆ?
ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಶೂನ್ಯ-ಬಡ್ಡಿ ಸಾಲಗಳಿಗೆ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಅವಧಿಯು 20 ರಿಂದ 40 ದಿನಗಳವರೆಗೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಆದರೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಮಿತಿಯೊಂದಿಗೆ ಕಂತಿನ ಯೋಜನೆಗಳಲ್ಲಿ ಖರೀದಿಸಿದ ನಂತರ ದೀರ್ಘಾವಧಿವರೆಗೆ ಪಾವತಿಗೆ ಅನುಮತಿ ನೀಡಲಾಗಿರುತ್ತದೆ. BNPL ಇನ್ನೂ ಈಗಷ್ಟೇ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿದೆ, ಆದರೆ ಇ-ಕಾಮರ್ಸ್ ಮತ್ತು ಡಿಜಿಟಲ್ ಪಾವತಿಗಳ ಜನಪ್ರಿಯತೆ ಈಗಾಗಲೇ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ.
ಮುಂಬೈ ಮೂಲದ HDFC ಸೆಕ್ಯುರಿಟೀಸ್, ಮೊದಲು ಖರೀದಿಸಿ ನಂತರ ಪಾವತಿಸಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಶೇ 74ರಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಳವಾಗುತ್ತಿದೆ. ಮಾರ್ಚ್ 2026ರ ವೇಳೆಗೆ ಅದನ್ನು 56 ಶತಕೋಟಿ ಡಾಲರ್ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಲಾಗುವುದು ಎಂದು ಜನವರಿಯಲ್ಲಿ ಭವಿಷ್ಯ ನುಡಿದಿದೆ.