ಭಾರತದ ಬಜೆಟ್‌ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಇತರ ದೇಶಗಳಿಗಿಂತ ಹೇಗೆ ಭಿನ್ನ?

ನವದೆಹಲಿ, ಜನವರಿ 23: ಸರ್ಕಾರದ ಬಜೆಟ್ ರಾಷ್ಟ್ರದ ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಮುನ್ಸೂಚನೆಯಾಗಿದೆ. ಮುಂಬರುವ ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಅಂದಾಜು ವೆಚ್ಚಗಳು ಮತ್ತು ಆದಾಯಗಳ ವಿವರಗಳನ್ನು ಬಜೆಟ್ ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಹಣಕಾಸಿನ ವಾರ್ಷಿಕ ಹೇಳಿಕೆಯ ಹೊರತಾಗಿ, ಇದು ಹಲವಾರು ಇತರ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿಸಬಹುದಾದ ದಾಖಲೆಯಾಗಿದೆ. ಸರ್ಕಾರದ ಬಜೆಟ್ ರಾಷ್ಟ್ರದ ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಮೇಲೆ ಮಹತ್ವದ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುತ್ತದೆ. ಈ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿಯೇ ವಿವಿಧ ಸರ್ಕಾರಗಳು ತಮ್ಮದೇ ಆದ ಬಜೆಟ್ ಮಾಡುವಾಗ ವಿವಿಧ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.

ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಹಣಕಾಸು ಸಚಿವೆ ನಿರ್ಮಲಾ ಸೀತಾರಾಮನ್ ಅವರು ಫೆಬ್ರವರಿ 1, 2022 ರಂದು ತಮ್ಮ ನಾಲ್ಕನೇ ಕೇಂದ್ರ ಬಜೆಟ್ ಅನ್ನು ಘೋಷಿಸಲಿದ್ದಾರೆ. 2022 ರ ಬಜೆಟ್‌ ಹಲವಾರು ನಿರೀಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಕೃಷಿ, ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ರಿಯಲ್ ಎಸ್ಟೇಟ್ ಅಥವಾ ಉದ್ಯಮಿಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಬಳ ವೃತ್ತಿಪರರಂತಹ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ಈ ಬಜೆಟ್‌ ಮೇಲೆ ಹಲವಾರು ನಿರೀಕ್ಷೆಗಳು ಇದೆ.

ಬಜೆಟ್‌ಗಳು ರಾಷ್ಟ್ರದ ಆರ್ಥಿಕತೆಯು ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿರುವ ಕೆಲವು ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳಾಗಿವೆ. ಪ್ರತಿ ರಾಷ್ಟ್ರದ ಆರ್ಥಿಕತೆಯು ಬಜೆಟ್‌ನಲ್ಲಿನ ಮಾಹಿತಿ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಅನುಸರಿಸುವ ನೀತಿಗಳು ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಹಾಗಾದರೆ ಭಾರತದ ಬಜೆಟ್‌ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಇತರೆ ದೇಶಗಳ ಬಜೆಟ್‌ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಿಂತ ಹೇಗೆ ಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ ಹಾಗೂ ಬೇರೆ ಪ್ರಮುಖ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಬಜೆಟ್‌ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಹೇಗೆ ನಡೆಯುತ್ತದೆ ಎಂದು ತಿಳಿಯಲು ಮುಂದೆ ಓದಿ..

ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಬಜೆಟ್‌ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ

ಕೇಂದ್ರ ಬಜೆಟ್ ಅಥವಾ ಸಂವಿಧಾನದ 112 ನೇ ವಿಧಿಯ ಉಲ್ಲೇಖದಂತೆ ವಾರ್ಷಿಕ ಹಣಕಾಸು ಹೇಳಿಕೆ ಆರು ತಿಂಗಳ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಹಣಕಾಸು ಸಚಿವಾಲಯದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಆರ್ಥಿಕ ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಬಜೆಟ್ ವಿಭಾಗವು ಮುಖ್ಯ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ನಡೆಸುತ್ತದೆ. ಸಮಾಲೋಚನೆ, ಪರಿಶೀಲನೆ ಮತ್ತು ಪರಿಷ್ಕರಣೆಗಳ ಮೂಲಕ ಅಂತಿಮ ಬಜೆಟ್ ಅನ್ನು ಮಂಡನೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಬಜೆಟ್‌ ಮಂಡನೆ ಜೊತೆಗೆ ಹಣಕಾಸು ಮಸೂದೆಯನ್ನು ಹಣಕಾಸು ಸಚಿವರು ಸಂಸತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಮಂಡನೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಚರ್ಚೆ ನಡೆಸಿ ಇದನ್ನು ಅನುಮೋದನೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್‌ಡಮ್‌ ಬಜೆಟ್‌ ಹೇಗಿರುತ್ತದೆ?

ಭಾರತೀಯ ಮತ್ತು ಯುಕೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ನಡುವೆ ಬಜೆಟ್ ಪ್ರಕ್ರಿಯಗೆ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಸಾಮ್ಯತೆ ಇದೆ. ಆದರೆ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ವ್ಯತ್ಯಾಸವೆಂದರೆ, ಬಜೆಟ್‌ನ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ವಿವರಗಳ ಮೇಲೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕ ಶಾಖೆಯು ಹೆಚ್ಚಿನ ನಿಯಂತ್ರಣವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದು ಆಗಿದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಅವುಗಳನ್ನು ಸಂಸತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಚರ್ಚಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಸಚಿವ ಸಂಪುಟ ಮಾತ್ರ ಇದನ್ನು ಚರ್ಚೆ ನಡೆಸುತ್ತದೆ. ವೆಸ್ಟ್‌ಮಿನಿಸ್ಟರ್ ಅರಮನೆಯಲ್ಲಿ ಕುಲಪತಿಗಳು ಬಜೆಟ್ ಮಂಡಿಸಿದಾಗ, ತೆರಿಗೆ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಸ್ಥಿತಿಯ ಮೇಲೆ ಮಾತ್ರ ಗಮನ ಹರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಜರ್ಮನಿಯ ಬಜೆಟ್‌ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ

ಜರ್ಮನಿಯ ಬಜೆಟ್ ಬಹುಶಃ ಆಧುನಿಕ ಮುಂದುವರಿದ ಆರ್ಥಿಕತೆಗಳಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರದ ಸಾಲದ ಮೇಲೆ ಅಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾದ ನಿರ್ಬಂಧಗಳು ಇದೆ. ರಾಷ್ಟ್ರವು ಕೌಂಟರ್‌ಸರ್ಕಲ್ ತೆರಿಗೆಗಳು ಮತ್ತು ಮೀಸಲುಗಳ ಮೇಲೆ ಹೆಚ್ಚು ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿದೆ. ಬಜೆಟ್ ಯೋಜನೆಯು ಪ್ರಸಕ್ತ ವರ್ಷದ ವೆಚ್ಚಗಳು ಮತ್ತು ಸ್ವೀಕೃತಿಗಳು, ಮುಂದಿನ ವರ್ಷದ ಕರಡು ಮತ್ತು ಅದರ ನಂತರ ಮುಂದಿನ ಮೂರು ವರ್ಷಗಳ ಅಂದಾಜುಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ.

ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಆಫ್ ಅಮೇರಿಕಾ

ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಆಫ್ ಅಮೇರಿಕಾದ ಬಜೆಟ್ ಅಧ್ಯಕ್ಷರ ನೇರ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆಯಡಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಅಧ್ಯಕ್ಷರ ನೇರ ಅಧಿಕಾರದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ವಹಣೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಧ್ಯಕ್ಷರ ನೇರ ಅಧಿಕಾರದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಬಜೆಟ್ ಕಚೇರಿಯು ಬಜೆಟ್ ಅನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಬಜೆಟ್ ಬಹುತೇಕ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಕೇವಲ ವೆಚ್ಚದ ಬಗ್ಗೆ ಉಲ್ಲೇಖ ಮಾಡಿರುತ್ತದೆ. ಆದಾಯದ ಬಗ್ಗೆ ವಿವರಣೆ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಬಜೆಟ್‌ನ ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಗಳನ್ನು ಹೌಸ್ ಆಫ್ ರೆಪ್ರೆಸೆಂಟೇಟಿವ್ಸ್‌ಗೆ ಕಳುಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲಿ ವಿನಿಯೋಗಗಳ ಸದನ ಸಮಿತಿಯು ಪರಿಶೀಲನೆಗಾಗಿ ತನ್ನ ವಿವಿಧ ಉಪಸಮಿತಿಗಳಿಗೆ ಕಳುಹಿಸುತ್ತದೆ. ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಹೌಸ್ ಆಫ್ ರೆಪ್ರೆಸೆಂಟೇಟಿವ್ಸ್ ಅಥವಾ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಸೆನೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ ಬಜೆಟ್ ಅನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. (ಒನ್‌ಇಂಡಿಯಾ ಸುದ್ದಿ)

English summary

Budget 2022: How India’s process differs from other countries, Explained in Kannada.